اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 509 |
| تعداد مقالات | 4,413 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,292,530 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,284,752 |
مقایسة ماهیّت تجربۀ عرفانی بر اساس نظریۀ علم حضوری و حصولی علامه طباطبایی و ساخت گرایی استیون کتس | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| شناسنامه علمی شماره، دوره 10، شماره 1، اردیبهشت 1391، صفحه 75-98 اصل مقاله (524.67 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2012.1056 | ||
| نویسندگان | ||
| سید حاتم مهدوی نور1؛ سید محمود یوسف ثانی2؛ محمد تقی فعالی3 | ||
| 1دانش آموخته دکتری تصوّف و عرفان اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران | ||
| 2استادیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران | ||
| 3استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در مورد تجربۀ عرفانی، دو دیدگاه ذاتگرایی و ساختگرایی وجود دارد. ذاتگرایان معتقدند که حداقل در تجارب عرفانیِ خاصّ، عرفا ذات واحدی را تجربه میکنند، اما زمینههای اجتماعی و مذهبی عارف در تفسیر آنها اثرگذار است؛ لذا علیرغم تنوع گزارشات تجارب عرفانی در سنتهای مختلف، هستة مشترکی وجود دارد که تمام آنها را می‌توان از یک نوع دانست. اما ساختگرایان قائلاند که تجربة عرفانی، به طور خاصّ و گسترده، توسط سنّت مذهبی و اجتماعی‌ای که عارف در آن قرار دارد، شکل داده میشود؛ پس زمینههای مذهبی خاصّ، تجارب متفاوتی را ایجاد میکنند. علامة طباطبایی، در حصری عقلی، علم را به حضوری و حصولی تقسیم میکند. با نظر به این تقسیم، تجربۀ عرفانی یا از نوع علم حضوری است یا از نوع علم حصولی. تجربهای که از نوع علم حضوری است، تجربۀ ذات است و پیشینههای عارف در آن نقشی ندارد. انسان میتواند با ریاضت، از تعلق نفس به بدن بکاهد. در این صورت، نفس مجرّد به علّت خود و نیز به معلولات دیگر علم حضوری خواهد داشت و با آنها متّحد میشود. اما بعضی از تجارب عرفانی انسان (کشف صوری و بعضی از مراتب کشف معنوی) از نوع علم حصولی است. در این نوع تجربه، ممکن است زمینههای قبلی عارف در شکلگیری تجربة وی دخالت داشته باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجربۀ عرفانی؛ علم حضوری؛ علم حصولی؛ ساخت گرایی؛ ذات گرایی؛ طباطبایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparison the Nature of Mystical Experience Based on Theory of Intuitive Knowledge and Acquired Knowledge by Tabatabaei and Constructivism Theory by Katz | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Hatam Mahdavinoor1؛ Sayyad Mahmood Yusofsani2؛ Mohammad Taghi Faali3 | ||
| 1PhD of Islamic Sufism and Mysticism, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor of The Iranian Institute of Philosophy, Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Professor of Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| There are two theory in west about mystical experience: essentialism and constructivism. Essentialists say at least, in some experience, mystics are experience the one essence but the social and religious of mystic effect on their interpretation. Then despite the variety of the mysticism’s reports in various traditions, there is a common core that we can consider all of them as one type. But constructivists say the mystical experiences are predetermined by the ‘context’ of their specific social and religious training and education. Hence different religious contexts produce different types of mystical experiences. Allameh Tabatabaie divided knowledge into “by-presence” and “acquired” categories in a rational domain. According to this division, mystical experience is type of knowledge by presence or acquired knowledge. Since in experience that is of knowledge by presence kind where existence of the “known” is certainly present for the “knower” then no background of mystic is involved in this experience. Yet, “concept” is involved in some “mystical discoveries”. this kind of discoveries is categorized as “acquired knowledge”. In this type of experience the mystic’s background may be but not necessarily predetermine his experience and this is against constructivists’ approach. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| mystical experience, knowledge by presence, acquired knowledge, constructivism, essentialism, Tabatabaei | ||
| مراجع | ||
|
آشتیانی، سید جلالالدین (1380)، شرح مقدمۀ قیصری بر فصوص الحکم، قم: بوستان کتاب قم. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1362)، وجود رابط و مستقل، تهران: شرکت سهامی انتشار. ابن عربی، محی‌الدین (1370)، فصوص‌الحکم، تهران: انتشارات الزهراء، چاپ دوم، 1370. جمادی، سیاوش (1385)، زمینه و زمانة پدیدارشناسی: جستاری در زندگی و اندیشههای هوسرل و هایدگر، تهران: ققنوس. چرچلند، پاول (1386)، ماده و آگاهی: درآمدی به فلسفة ذهن امروز، ترجمة امیر غلامی، تهران: امروز. حسن زاده، حسن (1375)، دروس اتحاد عاقل به معقول، قم: انتشارات قیام. دارتینگ، آندره (1373)، پدیدارشناسی چیست؟، ترجمة محمود نوالی، تهران: سمت. رفیعی قزوینی، سید ابوالحسن (1362)، اتّحاد عاقل به معقول، همراه با مقدمه و تعلیقات حسن حسنزاده آملی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. صدرالدین شیرازی، محمّد بن ابراهیم (1354)، المبدأ و المعاد، به تصحیح سید جلاالدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران. همو (1361)، الحکمة العرشیة، تصحیح غلامحسین آهنی، تهران: انتشارات مولی. همو (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 9ج. طباطبایی، محمدحسین (1368)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، پاورقی مرتضی مطهری، قم: صدرا، ج2. همو (1376)، تفسیر المیزان، ترجمة گروه مترجمان، قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی، ج1. همو (بیتا ـ الف)، بدایة الحکمة، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم. همو (بیتا ـ ب)، نهایة الحکمة، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. فعالی، محمدتقی (1378)، علوم پایه، قم: نشر دارالصادقین. قیصری رومی، محمد داوود (1375)، شرح فصوص الحکم، به کوشش سید جلالالدین آشتیانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. کانت، ایمانوئل (1367)، تمهیدات: مقدمهای برای هر مابعدالطبیعة آینده که به عنوان یک علم عرضه شود، ترجمة غلامعلی حداد عادل، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. مصباح یزدی، محمدتقی (1363)، تعلیقة علی نهایة الحکمة، تهران: انتشارات الزهرا، ج2. همو (1383)، آموزش فلسفه، تهران، شرکت چاپ و نشر بینالملل، چاپ چهارم، 2ج. مطهری، مرتضی (1379)، مجموعة آثار، تهران: صدرا، چاپ هفتم، ج6. هارتناک، یوستوس (1376)، نظریة شناخت کانت، ترجمة علی حقّی، تهران: علمی و فرهنگی. هیک، جان (1382)، بعد پنجم، ترجمة بهزاد سالکی، تهران: قصیده سرا. Katz, Steven T (1978), "Language, Epistemology, and Mysticism", Mysticism and Philosophical Analysis, Oxford University Press. Id. (1983), "The Conservative Character of Mystical Experience", Mysticism and Religious Traditions, Oxford University Press. Id. (2008), "Mysticisem, Epistemology and Metaphsic", Sackler Lecture, Tel Aviv University. Kimmel, Monica (2008), Interpreting Mysticism: An Evaluation of Steven T. Katz’s Argument against a Common Core in Mysticism and Mystical Experience, University of Gothenburg. Wentzel, J. (ed) (2003), Encyclopedia of Science and Religion, USA: Macmillan Reference, 2nd Ed. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,128 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,328 |
||