اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 509 |
| تعداد مقالات | 4,413 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,291,295 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,280,063 |
ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| مقاله 5، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 33، اردیبهشت 1398، صفحه 87-110 اصل مقاله (549.76 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2019.2567 | ||
| نویسندگان | ||
| سید علی طالقانی* 1؛ حسین رفیعی2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه و کلام، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، قم، ایران | ||
| 2طلبۀ سطح سه مرکز تخصصی آخوند خراسانی، رشتۀ فلسفه و کلام اسلامی، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| آنچه ما «استدلال انتفاء» می‌خوانیم دومین استدلال از سه استدلالی است که خواجه نصیرالدین طوسی، در کتاب تأثیرگذار تجرید الاعتقاد، بر حسن و قبح عقلی اقامه کرده است. بر پایۀ این استدلال، نفی حسن و قبح عقلی مستلزم نفی حسن و قبح شرعی است. نتیجۀ مورد نظر خواجه و مقدمات استدلال، به دلیل وجود جهات متفاوت معناشناختی، هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی، قابلیت تفسیرهای متعدد دارد. صورت‌بندی منطقی معقول‌ترین خوانش استدلال، که آن را خوانش شکاکانه نامیده‌ایم، نشان می‌دهد که نتیجۀ آن انکار حسن و قبحِ شرعیِ معرفت‌شناختی است، که البته مشکلات همین تقریر نیز آن را در ردّ نظریۀ حسن و قبح شرعی معرفت‌شناختی ناتوان ساخته است. از جمله اشکالات می‌توان به این موارد اشاره کرد: ابهام در مفهوم امکان به‌کاررفته در استدلال، استفاده از مقدمات غیربدیهی غیرمستدل، و خلط میان وقوع دروغ‌گویی و امکان دروغ‌گویی در غیر قابل اعتماد دانستن دیگری در اِخبار خود. روشن است که این مقاله در پی دفاع از حسن و قبح شرعی یا ردّ حسن و قبح عقلی نیست و ادعای آن صرفاً ناتمام بودن استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استدلال انتفاء؛ حسن و قبح تکوینی؛ حسن و قبح عقلی؛ حسن و قبح شرعی؛ خواجه نصیرالدین طوسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Critical Assessment of the Negation Argument for Intellectual Moral Good and Bad | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Ali Taleqani1؛ Hossein Rafiei2 | ||
| 1Assistant Professor at Philosophy and Theology Department, Baqir al-Olum University, Qom, Iran | ||
| 2Graduate student of Islamic Philosophy and Theology, Akhoond Khoraasaani Center for Islamic Graduate Studies, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| What we call the "negation argument" is the second of the three arguments that Nasir al-Din al-Tusi advanced in his influential work, Tajrīd al-iʿtiqād, in defense of intellectual moral good and bad(husn wa qubh 'aqli). According to this argument, the negation of revealed moral good and bad (husn wa qubh shar'i) entails the negation of intellectual moral good and bad (husn wa qubh 'aqli). The presence of various semantic, ontological, and epistemological factors make al-Tusi‘s intended conclusion and the premises of his argument open to multiple interpretations. The logical form of the most reasonable reading of this argument, which we call the “skeptical reading”, demonstrates that the end result is the denial of the epistemological revealed moral good and bad. Certain shortcomings of this reading have also made it incapable of denying the epistemological revealed moral good and bad; ambiguity in the concept of possibility employed by the argument, the use of counterintuitive and unwarranted premises, and a confusion between the occurrence of a lie and the possibility of it in deeming the other unreliable in declaring oneself. The purpose of this article is not to defend revealed moral good and bad, neither is it to deny the intellectual moral good and bad; rather, it’s merely a demonstration of the incompleteness of the negation argument with respect to the latter. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Negation Argument, Ontological Moral Good and Bad, Intellectual Moral Good and Bad, Revealed Moral Good and Bad, Nasir al-Din al-Tusi | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌مخدوم، ابوالفتح الحسینی. 1365. «مفتاح الباب». در الباب الحادی عشر للعلامة الحلی مع شرحیه النافع یوم الحشر و مفتاح الباب، تحقیق مهدی محقق. تهران: موسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل شعبۀ تهران. ابن‌نوبخت، ابواسحاق ابراهیم. 1413 ق. الیاقوت. تحقیق علی‌اکبر ضیائی. قم: کتابخانۀ آیت الله العظمی مرعشی نجفی. أحسائی، ابن أبی جمهور. 1435 ق. «زاد المسافرین فی أصول الدین». در رسائل کلامیة و فلسفیة، ج. 1. تحقیق رضا یحیی‌پور فارمد. بیروت: جمعیة ابن أبی جمهور الأحسائی لإحیاء التراث. أحسائی، ابن أبی جمهور. 2014. شرح علی الباب الحادی عشر. ج. ۱. تحقیق رضا یحیی‌پور فارمد. بیروت: جمعیة ابن أبی جمهور الأحسائی لإحیاء التراث. اشعری، ابوالحسن. 1955. اللمع فی الرد علی أهل الزیغ و البدع. تصحیح محموده غرابة. قاهره: المکتبة الأزهریة للتراث. اصفهانی، شمس‌الدین. 1433 ق. تسدید القواعد. تصحیح خالد بن حماد عدوانی. کویت: دارالضیاء. ایجی، عضدالدین. 1419 ق. «المواقف». در شرح المواقف، ج. ۸. نوشتۀ میرسیدشریف جرجانی، به تصحیح محمود عمر الدمیاطی. بیروت: دارالکتب العلمیة. ایجی، عضدالدین. بی‌تا. المواقف. بیروت: عالم الکتب. آمدی، سیف‌الدین. 1423 ق. أبکار الافکار فی اصول الدین. تحقیق احمد محمد مهدی. قاهره: دارالکتب و الوثائق القومیة. باقلانی، قاضی أبی بکر. 1421 ق. الإنصاف فی ما یجب اعتقاده و لایجوز الجهل به. تحقیق محمد زاهد بن الحسن الکوثری. قاهره: المکتبة الأزهریة للتراث. بحرانی، ابن‌میثم. 1406 ق. قواعد المرام فی علم الکلام. تحقیق سید احمد حسینی. قم: کتابخانۀ آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی. جرجانی، میرسیدشریف. 1419 ق. شرح المواقف. ج. ۸. تصحیح محمود عمر الدمیاطی. بیروت: دارالکتب العلمیة. جوینی، عبدالملک. 1416 ق. الأرشاد الی قواطع الأدلة فی أصول الإعتقاد. تحقیق أسعد تمیم. بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة. سبحانی، جعفر. 1377. حسن و قبح عملی یا پایه‌های اخلاق جاودان. به کوشش علی ربانی گلپایگانی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سبحانی، جعفر. 1417 ق. الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل. تقریر حسن محمد مکی العاملی. قم: موسسۀ امام صادق. سبحانی، جعفر. 1420 ق. رسالة فی التحسین و التقبیح العقلیین. قم: موسسۀ امام صادق. عراقی، ضیاءالدین. 1411 ق. منهاج الأصول. تقریر محمدابراهیم کرباسی. بیروت: دارالبلاغة. علامه حلی، حسن بن یوسف. 1365. الباب الحادی عشر للعلامة الحلی مع شرحیه النافع یوم الحشر لمقداد بن عبدالله السیوری و مفتاح الباب لأبی الفتح بن مخدوم الحسینی. تحقیق مهدی محقق. تهران: موسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل شعبۀ تهران. علامه حلی، حسن بن یوسف. 1386. معارج الفهم فی شرح النظم. تحقیق عبدالحلیم عوض الحلی. قم: دلیل ما. علامه حلی، حسن بن یوسف. 1407 ق. کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. تصحیح حسن حسن‌زاده آملی. قم: موسسۀ نشر اسلامی. علامه حلی، حسن بن یوسف. 1426 ق. تسلیک النفس الی حظیرة القدس. تحقیق فاطمه رمضانی. قم: مؤسسة الإمام الصادق علیه‌السلام. علامه حلی، حسن بن یوسف. 1982. نهج الحق و کشف الصدق. تحقیق عین‌الله حسنی ارموی. بیروت: دارالکتب اللبنانی. غزالی، ابوحامد. 2008. المستصفی من علم الأصول. ج. ۱. تحقیق حمزة بن زهیر حافظ. مدینة: شرکة المدینة المنورة للطباعة. فخر رازی، محمد بن عمر. 1407 ق. المطالب العالیة من العلم الإلهی. ج. ۳. تحقیق احمد حجازی السقا. بیروت: دارالکتب العربی. فخر رازی، محمد بن عمر. 1436 ق. نهایة العقول فی درایة الأصول. تحقیق سعید عبداللطیف فودة. بیروت: دارالذخائر. فیاض لاهیجی، عبدالرزاق. 1383. گوهر مراد. مقدمۀ زین‌العابدین قربانی لاهیجی. تهران: نشر سایه. قاضی عبدالجبار، ابوالحسن. 1971. «المختصر فی اصول الدین». در رسائل العدل و التوحید، تحقیق محمد عماره. بیروت: دارالهلال. قوشجی، علی بن محمد. بی‌تا. شرح تجرید العقائد. چاپ سنگی. منشورات رضی ـ بیدار ـ عزیزی. محقق حلی، جعفر بن الحسن. 1414 ق. المسلک فی اصول الدین. تحقیق رضا استادی. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة. محقق طوسی، خواجه نصیرالدین. 1407 ق. تجرید الاعتقاد. تحقیق محمدجواد حسینی جلالی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. نباطی بیاضی، زین‌الدین. 1384 ق. الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم. بی‌جا: کتابخانۀ مرتضوی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 780 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 405 |
||