اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 509 |
| تعداد مقالات | 4,413 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,292,654 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,285,067 |
سوءاستفاده از حقوق خانوادگی در روابط زوجین | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 آبان 1402 اصل مقاله (1.36 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/flj.2023.245208.1946 | ||
| نویسندگان | ||
| شاهین رضایی* 1؛ عباس کریمی2؛ ابراهیم تقی زاده3؛ رامین پورسعید4 | ||
| 1عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق و دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2استاد گروه حقوق خصوصی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3استاد گروه حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 4استادیار گروه حقوق دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| خانواده بنیادیترین نهاد اجتماعی است که روابط حاکم بر آن، مبتنی‌بر اخلاق، ایمان، حقوق و تکالیف متقابل میان اعضای خانواده است. به‌رغم وجود مهر و عاطفه میان زوجین، گاه یکی از زوجین به‌جهت امتیازی که قانون به او بخشیده ست، از موقعیت خود به ضرر دیگری استفاده میکند، به عبارتی مطابق قاعدة لاضرر از حق خویش سوءاستفاده میکند. این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، سعی دارد ضمن تبیین حقوق خانوادگی در روابط زوجین به حقوق قانونی زوجین اعم‌از اختصاصی یا مشترک، به همراه مصادیق و راهکارهای مقابله با سوءاستفاده از این حقوق بپردازد. در میان این حقوق، حق طلاق و حق ریاست مرد بر خانواده بیش‌از دیگر حقوق مورد سوءاستفاده قرار گرفته است که جهت جلوگیری از این سوءاستفاده، به راهکارهایی میتوان اشاره کرد؛ ازجمله: محدودکردن صلاحیت اعمال حق، طلاق قضایی و شرط توکیل در طلاق. سپس حقوق قراردادی میان زوجین که موجب شروط ازپیش مکتوب و درج‌شده در قرارداد (شروط استاندارد) یا شروطی که زوجین در قرارداد قید کرده‌اند (شروط تکمیلی) تحلیل و واکاوی شده است. درنهایت، اسناد تنظیمی پس‌از عقد نکاح یا شروط توافق‌شده پس‌از عقد نکاح و اعتبار و عدم‌اعتبار آن‌ها به‌عنوان توافق مستقل یا شروط ضمن‌عقد، درصورت عدم‌مخالفت با نظم عمومی، اخلاق حسنه و نظر مشهور، به‌استناد مادة 10 قانون مدنی میتواند معتبر باشد که همراه با رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نقد و بررسی شده است. . نتایج حاکی از آن است که قانونگذار باید برای جلوگیری از تضییع حقوق خانوادگی، مواد قانونی با ضمانت اجرایی در قانون خانواده ایجاد کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حقوق خانواده؛ حقوق قانونی و قراردادی زوجین؛ شرط پس‌از عقد؛ قاعدة لاضرر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Abuse of Family Rights in Couples' relationships | ||
| نویسندگان [English] | ||
| shahin rezayi1؛ Abbas Karimi2؛ Ebrahim Taghizadeh3؛ Ramin Poursaeid4 | ||
| 1Faculty member and PHD student of private law, Payam Noor University, Tehran, Iran | ||
| 2Professor of the Private Law and Political Sciences, University of Tehran Tehran, Iran | ||
| 3Professor of the Private Law Department, Faculty of Social Sciences, Payam Noor University, Tehran, Iran | ||
| 4استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract Family is the most fundamental social institution which the relations governing it are based on ethics, faith, rights and duties among its members. Despite the love and affection between the couples, sometimes one of them uses their position to the detriment of the other due to the privilege and position which is given to him/ her by the law, in other words, they abuse their rights. In this research, which has been conducted in a descriptive and analytical method, moreover, to explain the family rights in couples' relationship, aims to deal with the couples' legal rights, either exclusive or joint, as well as to represent examples and solutions to prevent the abuse of these rights, especially, among these rights, the right of divorce and the right of a man such a head of family are abused more, therefore, the solutions such as limiting the authority to implement rights, judicial divorce and the requirement of trust in divorce (attorney appointing) are discussed in this research. Moreover, the contractual rights between the couples which cause the pre-written conditions included in the contract (standard conditions) or the conditions specified by them in the contract (supplementary conditions) are analyzed here. Finally, the documents drawn up after the marriage contract or the conditions agreed upon after the marriage contract, as well as their validity or invalidity as an independent agreement or conditions included in the contract - if they do not be in contradict with the public order, good morals and the popular opinion based on Article no. 10 Civil Law, can be validated. The results indicate that the legislator should create legal articles with executive guarantee in the family law in order to prevent possible abuses of family rights. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| family rights, couples' legal and contractual rights, non- harmful rule, stipulation | ||
| مراجع | ||
|
اکبرینه، پروین (1390). منع سوءاستفاده از حقوق خانواده. زن و مطالعات خانواده، 4 (13)، ص 13-26.
امامی، حسن (1387). حقوق مدنی. تهران: کتابفروشی اسلامی.
انصاری، مرتضی (1374). مکاسب. جلد 3، چاپ اول، قم: مؤسسه باقری.
بجنوردی، حسن (1391 ق). القواعد الفقهیة. نجف: بینا.
بهرامی احمدی، حمید (1370). سوءاستفاده از حق (مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام و دیگر نظام‌های حقوقی). تهران: انتشارات اطلاعات.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1355). حقوق خانواده. تهران: چاپخانه حیدری.
جهانگیری، محسن؛ یزدانی، غلامرضا (1391). تاریخچه و قلمرو حق حبس در فقه امامیه. آموزههای فقه مدنی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، (6)، ص 23ـ46.
حر عاملى، محمد بن حسن (1391). وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. بیروت: دار إحیاء التراث العربیة.
حشمتی، ابوالفضل (بیتا). جایگاه حقوقی و اعتباری حق حبس در قوانین موضوعه ایران. تهران:؟؟؟؟بیجا.
خمینی، روح الله (1399).تهذیب الاحکام، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خوئی، ابوالقاسم (1410 ق). منهاج الصالحین. بیروت: دار الزهراء.
درویش، بهرام (1374). دامنه حق حبس زوجه در رویه دیوان عالی کشور، مجله حقوقی دادگستری، شماره 72، صص132-119.
دیلمی، احمد؛ خدادادپور، منیره (1388). سوءاستفاده از حق طلاق و راهکارهای قانونی مقابله با آن. فصلنامه خانواده پژوهی، 5 (7)، ص 73ـ92.
دیلمی، احمد؛ خدادادپور، منیره (1391). سوءاستفاده از حق ریاست شوهر در منع اشتغال همسر. مطالعات زنان، 6 (2)، ص 111ـ126.
ره‌پیک، سیامک؛ جانباز سوادکوهی، علی (1391). اثر تمکین عام در سقوط حق حبس زوجه. فصلنامه نقد رأی، 1 (1)، ص 1ـ31.
شایگان، علی (1375). حقوق مدنی. تهران: چاپخانه مجلس.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1413 ق). مسالک الأفهام فی شرح شرایع الإسلام. بیجا: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
شهیدی، مهدی (1393). حقوق مدنی (شروط ضمن عقد). تهران: نشر میزان.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1366). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. تهران: مکتبة الإسلامیة.
صفائی، حسین (1368). بررسی تطبیقی حقوق خانواده. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
صفائی، حسین (1386). مجموعه مقالاتی دربارة حقوق مدنی و حقوق تطبیقی. تهران: نشر میزان.
صفائی، حسین؛ و امامی، اسداللّه (1386). حقوق خانواده. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
صفائی، حسین؛ و امامی، اسداللّه (1387). مختصر حقوق خانواده. تهران: نشر میزان.
طوسی، محمد بن حسن (1416 ق). نهایة المرام فی شرح مختصر شرایع الاسلام. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
عراقی، محمد (1383). سوءاستفاده از حق طلاق (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، انتشارات دانشگاه تهران،
عظیم‌زاده اردبیلی، فائزه (1390). حق حبس در نظام حقوقی خانواده در اسلام. دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، 16 (54)، ص 5ـ27.
فاضل موحدی لنکرانی، محمد (1377). تفصیل الشریعه (نکاح). قم: مرکز فقه الائمه الاطهار.
فهرستی، زهرا؛ چاوشی‌ها، مریم (1387). شروط مندرج در سند ازدواج. فصلنامه بانوان شیعه، 5 (17)، ص 109ـ140.
قبولی درافشان، سید محمد مهدی (1392). بررسی جایگاه فقهی و حقوقی تعهد به ازدواج. مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق. 7 (28)، ص 5ـ26.
قیوم‌زاده، محمود (1389). بررسی ماهیت حق حبس در نکاح و چگونگی استیفای آن. مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، 43 (1)، ص 135ـ155.
کاتوزیان، ناصر (1379). حقوق مدنی خانواده. تهران: دادگستر.
کریمی، عباس (1362). شروط تحمیلی از دیدگاه قواعد عمومی قراردادها. مجله پژوهشهای حقوقی، 1 (1)، ص 75ـ82 .
(کلینی، محمد بن یعقوب(1407)، اصول کاقی، بیجا.
گرجی، ابوالقاسم؛ قاسم‌زاده، عباس؛ امامی، اسدالله؛ عراقی، سیدعزت‌الله؛ صادقی، محمود؛ حمیدزاده، احمد؛ برزوئی، عادل؛ آهنی، بتول؛ صفائی، حسین (1387). بررسی تطبیقی حقوق خانواده. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محقق داماد، مصطفی (1365). بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
محقق داماد، مصطفی (1384). قواعد فقه بخش مدنی. تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
مژگانی، سید حسن (بیتا). شروط ضمن عقد نکاح، منتشر شده در پایگاه نشر مقالات حقوقی. تهران: حق گستر.
مکارم شیرازی، ناصر (1424 ق). سلسله مباحث خارج فقه (کتاب نکاح). قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب.
محقق کرکی(1414ق). جامع المقاصد، قم: چاپ دوم.
موسوی خوشدل، سید صمد (1378). طلاق مردان و زنان. کتاب نقد، 12 (3)، ص 206ـ247.
مهرپور، حسین (1379). مباحثی از حقوق زن. تهران: اطلاعات.
نراقی، احمدبن محمد مهدی (1408 ق). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام. قم: مطبع الغدیر.
نقیبی، سیدابوالقاسم (1386). سوءاستفاده از حق در حقوق خانواده از منظر فقه امامیه و حقوق ایران. دو فصلنامه فقه و حقوق خانواده، 12 (47)، ص 38-60.
واثقی، محسن (1391). بررسی تطبیقی صحت و بطلان شرط بنایی در حقوق اسلام و ایران. فصلنامه پژوهشی فقه و حقوق اسلامی، 8 (29)، ص 135ـ 175.
هادوی تهرانی، مهدی (1376). ضوابط شرعی اشتغال بانوان.نشریه پیام حوزه، شماره 14، صص 101-112.
یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم (بیتا). حاشیه مکاسب. قم: اسماعلیان.
پایگاهها
سایت امور حقوقی و مجلس قوه قضائیه.
معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، رویه قضایی ایران در ارتباط با دادگاه‌های خانواده.
کمیسیون استفتائات و مشاورین حقوقی شورای عالی قضائی، 1363.
پایگاه اینترنتی. WWW.Nahadir
پایگاه اینترنتی WWW.Haghgostar.ir | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 334 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 157 |
||