نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• سید محمود نجاتی حسینی

استادیار دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی-واحد آشتیان

چکیده

در جهان پیشامجازی، به مدت دو هزاره، «خداوند» مضمون و گوهر الهیات سنتی در ادیان ابراهیمی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) بوده است. اکنون در جهان مجازی، و در پرتو مجازی شدن و شکل‌گیری فضای مجازی، رسانه اینترنت ما را با نوع جدید و غیرقابل باوری از «رسانه‌ای شدن دین و الهیات» و نیز «مردم‌پسند شدن دین» و «دین مردم‌پسند» روبرو ساخته است. ماحصل این فرایند «الهیات مجازی» است. در این مقاله ضمن بررسی نظری «الهیات مجازی و خدای مجازی»، تحلیل محتوایی کیفی از «بازنمایی خدای مجازی» در «وبلاگ‌های فارسی» ارائه شده است. مقالة نشان می‌دهد، که «وبلاگ‌ها» بنا به ماهیت رسانه‌ای و مجازی منحصر به‌فرد خود توانسته‌اند؛ برداشت سنتی و قرائت پیشامجازی از «خداوند و الهیات» آن را به چالش کشند؛ و در عوض به «هژمونی متنی» و مجازی «خدای دین مردم‌پسند» اجازه بروز و ظهور دهند. این چالش، فارغ و مجزا از نوع و ماهیت داوری درباره درستی یا نادرستی آن و نیز قضاوت درباره تهدیدسازی یا فرصت‌سازی برای «دین داری‌های سنتی و اجتماعی» در هزاره سوم، دست مایه‌ای جدید و جذاب برای جامعه‌شناسی دین؛ به‌ویژه با تمرکز بر سه گانه: «جامعه‌شناسی وبلاگ‌های دینی»، «مطالعات فرهنگی دین مردم‌پسند مجازی» و «مطالعات رسانة دینی» در ایران است.

کلیدواژه‌ها

• بازنمایی مجازی خدا
• الهیات مجازی
• الهیات و خدای پیشامجازی
• جامعه‌شناسی وبلاگ‌های دینی فارسی

عنوان مقاله [English]

Representation of God in Persian Blogfa(An Analysis of Popular Theology in the Virtual World)

نویسنده [English]

• Seyyed Mahmoud Nejati Hoseini

Assistant Professor, Faculty of human science, Azad University

چکیده [English]

In the pre- virtual world which took about two milleniums, “God” was assumed as the cornerstone of traditional theology especially in Abrahamic religions i.e. Judaism, Christianity and Islam.
But now in the virtual world provided by the internet, we are witnessing a new situation that could be called “Media –oriented religion” or “popularization of religion”. The outcome is, therefore, “virtual theology”, the essence of which is “virtual God”. This phenomenon is regretfully neglected in sociological, cultural, and media studies of religion. This article first undertakes a theoretical review of “virtual theology and God,” and then makes a qualitative analysis of the “virtual representation of God” in Persian weblogs, especially blogfa. It is shown that in comparision with traditional media, the western academia and Islamic seminaries in pre- virtual world, these weblogs have managed to challenge the traditional notion of God and theology, due to their unique virtual and media – based status. They have launched, instead a “textual hegemony” and a “popularized God”. This challenge, apart from our for or against judgment and its threatening or opportunity providing nature vis - a - vis  the traditional religiousness in the third millennium, has afforded an intriguing subject for the sociology of religion, especially by focusing on the trio: “sociology of religious weblogs” , “cultural studies of virtually popularized religion” and “studies of the religious media”, in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• virtual representation of God
• virtual theology
• pre-virtual God
• and theology
• sociology of Persian religious weblogs