توسعه‌یافتگی ژاپن؛ زمینه‌های تاریخی- اجتماعی تکوین مفهوم «وظیفه» در دورۀ اِدو

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات منطقه‌ای و فرهنگی، دانشگاه مطالعات خارجی توکیو

2 استاد دانشکدة مطالعات آسیای غربی و جنوبی، دانشگاه مطالعات خارجی توکیو

چکیده

«زمان»، با «شرایط و تحولات» پیوند عمیق دارد. از همین رو چه بسا دو پدیده یا فرایند به‌طور «هم‌زمان» آغاز شوند، اما شرائط تاریخی و فرهنگی، سیر و سرنوشت تحولات یکی را متفاوت از دیگری کند. حکایت توسعه‌یافتگی در دو کشور ایران و ژاپن نیز از همین قرار است. عموماً مواجهه ایران و ژاپن با غرب در قرن نوزدهم را سرآغاز فرایند توسعه و نوسازی در این کشورها می‌دانند. اما ژاپن بعد از گذشت یک دوره نسبتاً کوتاه ده ساله از زمان پذیرش شرایط تجارت تعرفه‌ای (1858)، با ورود ناوگان امریکا به این کشور تا تشکیل دولت مدرن با «بازگشت میجی» (1868) عملاً وارد مسیر نوسازی شد.
بررسی آثار تاریخی و اندرزنامه‌ها که انعکاس‌دهنده شرایط روز جامعه در عصر قاجار است و نشان‌دهنده رفتارهای اجتماعی مردم آن دوره است، حکایت از نبود عناصر کلیدی و حیاتی برای توسعه است. هرچند شاید این رفتارها ریشه در گذشته‌های دورتر داشته باشد.
می‌توان گفت هرچند جرقه آغاز گذار از یک جامعه سنتی به عصر مدرن به‌واسطه مواجهه با غرب زده شد، پیمودن موفقیت‌آمیز مسیر نوسازی، مرهون زمینه‌های مساعد برای پیمودن این راه مشکل بود. نهادینه شدن مقولاتی چون «وظیفه و مسئولیت‌پذیری در قبال وظایف محوله و نقش‌های اجتماعی اختصاص‌یافته به افراد»، در کشوری چون ژاپن، حرکت در این مسیر را تسهیل کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Japan\'s Development; The Socio-Historical Emergence of the Concept of \"Duty\" in Edo Era

نویسندگان [English]

  • Ali Golmohammadi 1
  • Makoto Hachioshi 2

1 Ph.D. Student of Cultural and Regional Studies, Tokyo Foreign Studies University

2 Professor of South and West Asian Studies Department , Tokyo Foreign Studies University

چکیده [English]

There is a close link between \"time\" and \"changes\". Thus, two simultaneous events may undergo different processes due to different historical and cultural circumstances. The development process in Japan and Iran is one example. The two countries\' confrontation with the west in 19th century is generally considered to be the beginning of their development and modernization. But Japan actually entered this phase after a relatively short period of a decade from the time it accepted the Tariff Trade conditions in 1858, the presence of the U.S. navy and until the establishment of a modern state following the return of Meiji (1868).
A survey of the chronicles and other literature that illustrate the conditions of Qajar era sheds light over the social behavior of the time and the absence of the vital elements necessary for development, thought this kind of behavior may be rooted in more distant past.
It could be concluded that despite the start of transition from a traditional society to the modern time as a result of confrontation with the west, success in treading this path was mostly due to the existing circumstances that had paved the way for this strenuous goal. The institutionalization of such traits as accountability for the assumed duties and the assigned social roles in a country like Japan, facilitated the move forward in the path of modernization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • development
  • Japan
  • Iran
  • duty
  • Accountability