نوع مقاله : علمی تخصصی

نویسنده

• محمدحسین شاه‌آبادی

دانشجوی کارشناسی ارشد رشتة معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

از دهة 1930 و همزمان با پیشرفت و گسترش وسائل ارتباط‌جمعی، تحقیقات در این حوزه آغاز شد و عناصر اصلی آن علم به دست آمد که به‌طور خلاصه عبارت‌اند از: تحلیل کنترل؛‌ تحلیل محتوی؛ تحلیل وسیلة ارتباطی؛ تحلیل مخاطب و تحلیل تأثیرات رسانه‌ها بر مخاطبان (معتمدنژاد، 1356، ص14). بنابراین، برای رسیدن به الگوی جامع در علوم ارتباطات اجتماعی، باید تک‌تک این عناصر را بررسی کرد و برای هریک، مدل مناسبی ارائه نمود. البته باید توجه داشت که به‌سبب تنوع جوامع و فرهنگ‌ها، الگوهای مربوط به هرکدام از آن‌ها نیز با هم متفاوت است و این تفاوت در نتیجه‌گیری‌ها مؤثر خواهد بود. ازاین‌رو، این مقاله قصد دارد «تحلیل مخاطب» را به‌عنوان مهم‌ترین عنصر این علم (محسنیان‌راد، 1369،‌ ص367)، با نگاهی بومی و براساس ارزش‌های اسلامی بررسی کند و تعیین نماید که رسانه‌ها در جامعة اسلامی چگونه باید به مخاطبان خود نگاه کنند و آن‌ها را طبقه‌بندی نمایند؛ چرا که وجود اختلافات معنایی و بدفهمی‌ها موجب شده است که از مخاطب، انواع و اقسام طبقه‌بندی‌ها با رویکردهای مختلف پدید آید که گاه ممکن است نارس یا گمراه‌کننده باشد. این مطالعه با روش کتابخانه‌ای مخاطبان جهانی را برای یک رسانة اسلامی مورد تحلیل قرار داده و با برگزیدن معیار «ایمان و عمل صالح» در نتیجة آن به هشت طبقه از مخاطبان دست یافته است. سپس، تفاوت جامعة مؤمنان را با جامعة غیرمؤمنان برشمرده و مسیر هریک را مشخص کرده است. در نهایت، نیز نسبت خود رسانة اسلامی با مخاطب، تعیین شده است که براساس آن، نحوۀ تعامل رسانه نسبت به هر دسته از مخاطبان معلوم می‌گردد.
 
 

کلیدواژه‌ها

• گونه‌شناسی مخاطب
• رسانه
• اسلام
• جامعة مؤمنان
• جامعة غیرمؤمنان

عنوان مقاله [English]

Typology of Audiences and the Media Duty according to Islam

نویسنده [English]

• Mohammad Hossein Shahabadi

چکیده [English]

From early 1930s and side by side with the mass media expansion, research activities in this field started. The basic principles of this science are: control analysis, content analysis, media analysis, audience analysis, and the analysis of media impact on the audiences (Mo'tamednejad, 1356, P.14).
It is necessary, therefore, to examine all these factors one by one to obtain a comprehensive model in social communication sciences, meanwhile, it should be noticed that due to social and cultural diversity, the model of each factor is different from the other, a difference which puts its effect on the results, the article is thus intending to center on "audience analysis" as the most important factor in this science as the most important factor in this science (Mohsenian Rad, 1369, P. 367) and elaborate on it based on a local perspective and by relying on Islamic values to determine the way the media should look on their audiences and categorize them. The reason is that some misunderstandings have led to erroneous classifications.
This study with the use of library research has examined international audiences for an Islamic media, and by adopting "faith and good deeds" as a criterion, it has obtained eight classes of audiences. It has then depicted differences among the believers and non-believers and has determined each of these groups' trends. Finally, the relation of the Islamic media itself with the audience has been discussed and the manner of interacting with each audience group has been explained.

کلیدواژه‌ها [English]

• typology of audiences
• Media
• Islam
• believers
• non-believers