نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محمدهادی همایون ¹
• ابراهیم خانی ²

¹ دانشیار دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

² دانشجوی کارشناسی ارشد الهیات، معارف اسلامی و ارشاد

چکیده

تبیین تمایز ابعاد وجودی تمدن از سایر شکل‌های اجتماع انسانی، بر اساس مبانی فلسفه و عرفان اسلامی، کاری است که در این مقاله به‌نحو تخصصی به آن پرداخته شده است و نتیجه حاصل از این پژوهش، تبیین تمدن به‌عنوان یک وجود واحد اجتماعی است که وحدت آن امری اعتباری نخواهد بود و وجودا دارای تعینی فرااعتباری و حقیقتاً اصیل است؛ زیرا ما‌بین عقبۀ فرهنگی آن اجتماع و انواع تعاملات اجتماعی آن یک پیوند ضروری و جدایی‌ناپذیر برقرار گشته، به‌گونه‌ای که تعاملات اجتماعی یک تمدن، ظهور ابعاد عمیق فرهنگی آن اجتماع است و در نتیجه، در چنین حالتی بر خلاف سایر اجتماعات بشری، تعاملات بر پایۀ اعتبار صرف نخواهند بود.
به‌منظور اثبات چنین نتیجه‌ای در ابتدا برهانی در تبیین نوعی خاص از اصالت وجود اجتماع ارائه شده که در آن از دو قاعدۀ فلسفۀ صدرایی یعنی اتحاد عاقل و معقول و کلیت سِعی استفاده شده است. به‌علاوه در تکمیل این برهان و پاسخ به شبهه‌ای پیرامون آن، به‌تفصیل به تبیین جایگاه اعتباریات اجتماعی با مبنایی عرفانی و نوین پرداخته شده که در آن، از حقیقت انسان بر اساس نگاه عرفان اسلامی استفاده شده است.
در پایان نیز بر اساس تبیین حقیقت تمدن، برهانی هستی‌شناسانه در اثبات این حقیقت بلند که به‌ضرورت برترین تمدن، تمدن اسلامی و با محوریت ولایت خواهد بود، ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها

• تمدن
• اجتماع
• اعتباریات
• اصالت جامعه
• ملاصدرا
• فرهنگ

عنوان مقاله [English]

An Explanation of the Nature of civilization Based on Islamic Philosophy and Mysticism

نویسندگان [English]

• Mohammad Hadi Homayoon ¹
• Ebrahim Khani ²

چکیده [English]

Distinguishing civilization from other forms of human social entities on the basis of Islamic philosophy and mysticism is what is done in an expert manner in this article. It is concluded that civilization as a social unit is indeed, in the existential sense of the word, not arbitrary but an authentic one. This is because there exists an inseparable link between civilization's cultural background and its various social interactions in the sense that this latter signifies the emergence of the society's deep cultural possibilities, which dismisses any notion of arbitrariness as compared to other forms of human entities.
To prove this, we have first offered an argument to explain the existential necessity of a particular kind of society, using Mulla Sadra's principle of subject-object identity and existential universal. Furthermore, to complete the argumentation by resolving a surrounding doubt, we have explained the status of social arbitrariness with a mystical and new basis in which human nature is used in an Islamic mystical manner.
In the end, based on the explanation given about the nature of civilization, we have offered an ontological argument to prove the ultimate supremacy of the Islamic civilization centered upon velayat.

کلیدواژه‌ها [English]

• civilization
• Society
• arbitraries
• Socialism
• Mulla Sadra
• Culture