آسیب‌شناسی تصویرپردازی سینمای ایران از ازدواج؛ با تأکید بر دیدگاه اسلام

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

چکیده

در این مقاله، ضمن تبیین رویکرد هنجاری اسلام به موضوع ازدواج در حوزه‌هایی مثل «لزوم کمک به فرزندان در جهت تشکیل خانواده»، «سنّ مناسب ازدواج»، «فاصلۀ سنّی همسران»، «همسان‌همسری»، «فرایند همسرگزینی تا ازدواج»، «مؤلفه‌های انتخاب آگاهانه همسر» و... تلاش ‌شده است تا روند عمومی بازنمایی ازدواج در سینمای ایران در نسبت با آن مطالعه شود. سؤال اصلی این تحقیق این است که برساختۀ ازدواج در سینمای ایران چقدر با دیدگاه اسلام دربارۀ ازدواج منطبق است؟
این مطالعه با روش تحلیل محتوای کمّی انجام شده است و جامعۀ آماری تحقیق، عبارت است از کل فیلم‌های سینمای ایران از سال 1376 تا 1390 که در آن‌ها یکی از نقش‌های اصلی فیلم به‌نحوی با مسئله ازدواج خود درگیر می‌شود. از میان حدود 150 فیلم که از این ویژگی برخوردار بوده‌اند، 116 فیلم در دسترس، جامعۀ آماری تحقیق را تشکیل داده است.
تحلیل محتوای فیلم‌ها حاکی از بروز شش روند نامطلوب در بازنمایی ازدواج در سینمای ایران است. آسیب‌های عمده بازنمایی ازدواج در سینمای ایران عبارت است از: برساختۀ کمرنگ شدن ازدواج به‌مثابه مقوله‌ای غیرجدی، کمرنگ شدن مرزهای معنایی روابط پیش و پس از ازدواج (تقلیل معنای شرعی ازدواج)، هم‌نشینی ازدواج با تنش، تضعیف وجوه آیینی ازدواج و بازنمایی غیرواقعی از ازدواج.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Critical Study on Marriage Depiction in Iranian Cinema Based on Islamic View

چکیده [English]

In this paper, after defining the normative approach of Islam to marriage in areas such as the difference of sexual desire between men and women, the proper age of marriage, the necessity of helping one's children to marry, couples' age difference, monogamous relationship, compatibility between spouses, the process of seeking a marital partner and elements of informed choice of the spouse, it has been attempted to depict its representation in Iranian cinema. This study has been done with a quantitative content analysis. The research population consisted of Iranian movies from 1997 through 2011, where at least one of the leading roles was given to marriage. The final selection was 116 which were accessible from among 150 movies. The content analysis of the movies signifies instances of undesirable representation of marriage in the Iranian cinema: Lessening the importance of marriage as a serious institution, belittling meaningful boundaries of relations before and after marriage i.e. decreasing its religious sanctity, associating marriage with tension i.e. weakening its appeasing effect, distorting the ritual aspects of marriage, and finally offering an unrealistic treatment of the issue.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islam
  • marriage
  • Iranian Cinema
  • Films