نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محمد عباس‌زاده ¹
• مجتبی میرزایی ²

¹ دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز

² دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز

چکیده

 دین‌داری پدیده‌ای است که از همان ابتدای پیدایش انسان‌ها در روند تحول جوامع تأثیرگذار بوده است و به موضوعی اساسی و مهم در روند زندگی افراد تبدیل شده است. امروزه نیز دین‌داری به‌عنوان عاملی مؤثر در جنبه‌های مختلف زندگی شناخته شده است لذا مقاله حاضر در نظر دارد آن را با توجه به فرآیند جامعه‌پذیری افراد و همچنین بررسی نقش عوامل اجتماعی و روان‌شناختی در این ارتباط به بررسی میزان دین‌داری بپردازد. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در تمامی مقاطع در سال تحصیلی 93-92 تشکیل می‌دهد که از بین آن‌ها، 402 نفر با استفاده از نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب، و داده‌ها جمع‌آوری شد. برای تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون آنالیز واریانس و آزمون تی و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین سرمایه اجتماعی، سرمایه روان‌شناختی و جامعه‌پذیری با دین‌داری دانشجویان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد؛ یعنی با افزایش هر یک از متغیرهای سرمایه اجتماعی، سرمایه روان‌شناختی و جامعه‌پذیری می‌توان به افزایش میزان دین‌داری دانشجویان کمک نمود. علاوه بر این، نتایج بیانگر وجود ارتباط مثبت و معنی‌داری بین ابعاد دین‌داری (تجربی، مناسکی و پیامدی) و ابعاد متغیرهای سرمایه اجتماعی و روان‌شناختی بود. نتایج تحقیق همچنین میانگین نمره دانشجویان را برای دین‌داری، متوسط رو به بالا ارزیابی نمود. بعد تجربی بیشترین میانگین را در بین ابعاد دین‌داری به خود اختصاص داده است. همچنین بر اساس نتایج تحقیق، دین‌داری بیشتر از همه از متغیر سرمایه اجتماعی متأثر است. بعد از آن نیز متغیرهای جامعه‌پذیری و سرمایه روان‌شناختی به ترتیب بیشترین نقش را در تبیین متغیر وابسته دارند. نتیجه تحلیل مسیر صورت گرفته نیز نشان داد که متغیر جامعه‌پذیری به‌صورت مستقیم 18/0 درصد بر متغیر وابسته و از طریق سازه‌های سرمایه اجتماعی و سرمایه روان‌شناختی 14/0 درصد و در کل نیز حدود 32/0 درصد بر میزان دین‌داری تأثیر گذاشته است. این نتایج همچنین بیانگر تأثیر مستقیم 40/0 درصدی متغیر سرمایه اجتماعی و 09/0 درصدی متغیر سرمایه روان‌شناختی بر میزان دین‌داری بوده است.

کلیدواژه‌ها

• دین‌داری
• سرمایه اجتماعی
• جامعه‌پذیری
• سرمایه روان‌شناختی
• دانشجویان

عنوان مقاله [English]

A Study of the Interfering Role of Social and Psychological Capitals on the Impact of Socialization on Religiosity (Case Study: Tabriz University Students)

نویسندگان [English]

• Mohammad Abbaszadeh ¹
• Mojtaba Mirzaie ²

چکیده [English]

Religiosity has put its impact on societies' development from early times and holds a significant place in people's lives. Today, this phenomenon is still showing its effective role in various aspects of our living, and this article intends to explore its degree by relying on the role of social and psychological causes, keeping in mind the socialization process.
The research statistical population is the total number of Tabriz University students in 92-93 academic year, from which 402 people were selected through random stratified sampling.  Data analysis was done based on Pierson correlation coefficient, variance analysis test and T test and path analysis.
The results show a positive and meaningful relation between social and psychological capitals and socialization on the one hand, and religiosity on the other. In other words, with an increase in any one of those factors, we can heighten religiosity among students. Besides, there is a meaningful and positive relation between religiosity dimensions (experience, ritual and consequential) and social and psychological variable aspects. It is also shown that students' degree of religiosity is medium and above.  The experience dimension holds the highest mean among religiosity dimensions. Also, according to the research results, religiosity is mostly affected by social capital variable. Next come socialization and psychological capitals in order of importance that have the most important role in explaining  the dependent variable. The conclusion is that socialization's direct effect on dependent variable is 18%, but through social and psychological capitals its effect is 14%, and in total it is about 32% upon the degree of religiosity. The evidence also shows the 40% direct effect of social capital variable, and 0/09% effect of psychological capital on religiosity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Religiosity
• social capital
• socialization
• psychological capita
• Students