نوع مقاله : علمی-پژوهشی

چکیده

امروزه قابلیت‌های فضای مجازی این امکان را فراهم کرده است که مشتاقان زیارت فارغ از محدودیت‌های مکانی و زمانی بتوانند قصد زیارت کرده و گویی در مکان‌های مقدسۀ مورد نظرشان به زیارت بپردازند. هدف از این مقاله بررسی زیارت در فضای مجازی و طراحی یک الگوی مفهومی برای آن است. این الگو علاوه بر تبیین مؤلفه‌های مرتبط با زیارت مجازی امکان طراحی بهتر و مؤثرتر این نوع زیارت را در فضای مجازی فراهم می‌کند. برای این منظور نظر کاربران پس از انجام زیارت مجازی امام علی بن موسی‌الرضا(ع) بررسی گردیده است؛ از این جهت تعداد 41 نفر از شهروندان کرمانی به‌دلیل بعد مسافت با مشهد مقدس و توجیه‌پذیری زیارت مجازی به‌صورت انتخابی گزینش گردیدند. داده‌های تحقیق از طریق مصاحبۀ عمیق با اعضای نمونه جمع‌آوری شده است. روش تحقیق کیفی و استفاده از تحلیل مضمون راهبرد تجزیه و تحلیل داده‌ها بوده است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار اطلس‌تی[i] استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که زیارت مجازی با داشتن ویژگی‌ها و قابلیت‌های مخصوص به خود به‌ترتیب تحت تأثیر چهار دسته از عوامل پشتیبان، روان‌شناختی، زیبایی‌شناختی و فنی قرار دارد. هر یک از این عوامل شامل موارد متعددی هستند که توجه به آن‌ها در طراحی زیارت مجازی باعث انجام یک زیارت مجازی مطلوب شده و در نتیجه، حس حضورِ کاربر را افزایش داده و استفاده از کارکردهایِ مثبتِ زیارت مجازی را به دنبال خواهد داشت. همچنین، عدم مطلوبیت زیارت مجازی و در نتیجه، عدم حس حضور، استفاده از کژکارکردهای زیارت مجازی را نتیجه می‌دهد.
 



[i] .Atlas.ti

کلیدواژه‌ها

• امام رضا(ع)
• زیارت مجازی
• اماکن متبرکه
• الگوی مفهومی
• فضای مجازی
• سایبر

عنوان مقاله [English]

Conceptual Modeling of Virtual Pilgrimage for Holy Places; Virtual Pilgrimage Study of Imam Reza's (peace upon him) Shrine

چکیده [English]

Nowadays the cyberspace capabilities have provided the possibility for the enthusiasts to go on pilgrimages to holy shrines without the constraints of time and place. The purpose of this paper is to study pilgrimage in virtual space and design a conceptual model for it. This model explains the components associated with virtual pilgrimage and the possibility for designing more efficient and effective virtual pilgrimage in cyberspace. Hence we took the viewpoints of 41selected citizens of Kerman, whose long distance to Mashad and Imam Reza's shrine justifies their virtual pilgrimage.The data were taken with depth interviews and analyzed with thematic analysis method with Atlas.ti software. The results show that virtual pilgrimage due to its special features is influenced by four groups of factors, namely supporting, psychological, aesthetic and technical ones. Each of these factors has different elements that can be used in optimal virtual pilgrimage design. Optimal virtual pilgrimage increases the users' sense of presence followed by benefiting from its other positive functions. In case of a non-optimal virtual pilgrimage and the feeling of non- presence, cyberspace can function negatively.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Imam Reza (peace be upon him)
• Virtual pilgrimage
• Holy places
• Conceptual Model
• Virtual Space