دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)
بازنمایی فرشته در سریال‌های ماورایی (مطالعة موردی: تحلیل نشانه‌شناختی سریـال ملکوت)
نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
دانش آموخته خوزه علمیه قم
چکیده
سینمای ماورا از اقسام فاخر هنر هفتم است که به منظور تجسم نمایشی پدیده‌های غیبی، با رویکرد تربیتی در دهة هشتاد در تلویزیون ایران طلوع درخشده‌ای داشت. متأسفانه این ژانر نوظهور و متعالی با انتقادهای غیرفنی و گاهی سرکوبگرانه از عرصۀ هنر تلویزیون خارج شد و اکنون در رکود به سر می‌برد. این گونة فاخر به همان اندازه که اهمیت فرهنگی و تربیتی دارد، همواره دارای چالش‌های نظری و بیانی (فنی) خاصی بوده است. یکی از چالش‌های این ژانر نوظهور، داشتن نظام نشانه‌ای ساختمند است. نشانه‌های تصویری سریال‌های ماورایی باید قدرت معناسازی بسیار قوی‌ای داشته باشند و انطباق معنایی با آموزه‌های اسلامی از نقاط اساسی در قدرتمندی آنها است.
تحقیق حاضر در تحلیلی نشانه‌شناختی، بازنمایی «فرشته» را در سریال «ملکوت» بر اساس مطالعۀ تطبیقی با مبانی اسلامی فرشته‌شناسی بررسی می‌کند. این مقاله ابتدا آموزه‌های فرشته‌شناختی مورد نیاز را به عنوان مبنای نظری با تأکید بر قرآن کریم و آرای مفسران شیعه از فرهنگ اسلامی جمع‌آوری کرده و سپس با روش تحلیل نشانه‌شناختی بر اساس دو الگوی تحلیل رمزگان تلویزیونی اسلین و تحلیل هم‌زمانی (جانشینی: تقابلی) سوسور–اشتراوس دال‌های معناساز سریال را بررسی می‌کند.
مهم‌ترین دستاوردهای این تحقیق عبارت‌اند از: ارائۀ مبانی نشانه‌ای تمثل فرشته و جهان غیبیِ این موجود ماورایی در سینما بر اساس مبانی اسلامی فرشته‌شناختی؛ نقد بازنمایی فرشته در دو حوزه: یکی رمزگان تلویزیونی (از نظر چهره‌پردازی، شخصیت‌پردازی، عناصر بصری صحنه و...) و دیگری نقد نشانه‌شناختی «جانشینی: تقابل‌شناسی» (تقابل هستی تجردی فرشته با ماده و نیز هدایت او با اضلال نفس و شیطان و....) در سریال مذکور؛ حل تعارض تمثل زیبا و زشت فرشته؛ و دفاع از انطباق داشتن گریۀ فرشته به عنوان یک نماد پرمعنا و قوی در تولیدات رسانه‌ای با موازین دینی.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Angel Representation in Transcendental TV Serials (Case Study: A Semiotic Analysis of Malakut)
نویسنده [English]
- mostafa hamedani
The graduate of Qom Hawza
چکیده [English]
Transcendental Cinema is one of the sublime genres of the seventh art that had a brilliant presence in the 80s in Iran and aimed to provide a dramatic representation of the invisible world with an educative approach. This innovative genre has, however, disappeared from the current TV programs as a result of non-technical and at times
suppressive criticisms. Moreover, the genre has always faced theoretical and technical challenges as much as it has had culturaleducational importance. One of the challenges is its comprising a structured semiotic system. Visual signs of transcendental TV serials must contain powerful means for creating meaning and one aspect of this is their capacity to adapt with Islamic instructions. The present study has adopted a semiotic analysis for investigating the case of representing angels in the serial Malakut by comparing it to the Islamic doctrine of angelology. To do this we have first compiled the required angelology instructions from the Islamic culture with an emphasis on the Holy Quran and Shias' commentators. Then by using a semiotic analysis based on two patterns, namely Aslyn TV code analysis and the simultaneous analysis pattern of Saussure- Straus, we have surveyed signifiers that create meaning in the serial. Some of the salient points derived from this survey are: providing semiotic bases of representing angels and the invisible world in the cinema according to Islamic principles of angelology, criticism of representing angels in two domains i.e. TV codification (in regard to make-up, characterization, visual elements of the scene, …); and semiotic criticism of substitution (contrasting the abstract existence of angels with matter and their guidance after being deviated by Satan…) ; resolving the conflict between the beautiful and ugly embodiment of angels and also defending the adaptation of angel's crying with religious principles as a meaningful and powerful symbol in the media production.
کلیدواژه‌ها [English]
- Angel
- Malakut serial
- Semiotic analysis
', './data/ertebatat/coversheet/01531290888.jpg'))