دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)

کاوش در فرآیند تأثیر نرم‌افزارهای قرآنی بر فهم قرآنی کودکان از دیدگاه مادران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق ع

2 دانشجوی دکتری دین پژوهی دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

امروزه برنامه‌های نرم‌افزاری به مثابه ساختاری تعیّن‌بخش نقش اساسی در ساحت‌های گوناگون زندگی انسان‌ها ایفا کرده‌اند. بخشی از نرم‌افزارهای تولید شده ناظر به معارف قرآنی است که از سوی بسیاری از مؤسسات قرآنی، تولید و در جهت فهم بهتر قرآن کریم در دسترس دین‌داران و فرزندان آن‌ها قرار می‌گیرد. این پژوهش با استفاده از رویکرد برساخت‌گرایی اجتماعی به کاوش در تأثیر این نرم‌افزارها به‌عنوان بستری برای شکل‌گیری فهم قرآنی کودکان 6 تا 12 سال می‌پردازد. رویکرد در این پژوهش کیفی است و از روش زمینه‌ای برای تحلیل داده‌های استفاده شده است. داده‌های کیفی با استفاده از روش‌ مشاهده آزاد و تکنیک مصاحبه نیم‌ساخت‌یافته گردآوری شده‌اند. براساس روش نمونه‌گیری کیفی ـ هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، 20 نفر از مادرانی که از نر‌م‌افزارهای قرآنی ـ آموزشی دو فرشته آسمانی و صبا استفاده می‌کنند در این مطالعه شرکت داده شده و نگاه آن‌ها به تأثیر این نرم‌افزارها بر فهم معارف قرآنی کودکان‌شان مورد کاوش قرار گرفت. یافته‌های به‌دست آمده شامل پنج مقوله عمده به شرح زیر می‌باشند: تسهیل‌گری، مثبت‌نگری، فکر تعمیم‌یافته، ساخت هنجارمند، توانمندسازی. مقوله هسته این بررسی نیز «نگرش استعلایی» است که سایر مقولات عمده را در بر می‌گیرد.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exploring the Process of Quranic Software Impact on Children's Quranic Understanding Based on Mothers View

نویسندگان [English]

  • Hassan Bashir 1
  • majid jafarian 2

1 Professor of Culture and communication of Imam Sadiq university

2 Ph.D. Student of University of Religions and Denominations

چکیده [English]

Today, software programs, as determining structures, are playing a considerable role in humans' various life dimensions. Among these, one can refer to Quranic software programs produced by Quranic institutions for the sake of improving religious communities' understanding of the holy Quran. The present study has adopted a super structural social approach to the issue seeking the impact of that on children's understanding of the Quran. The research methodology is qualitative and has used ethnographic method as well. The qualitative data are, therefore, gathered through free observation and semi-structured interview technique. Based on targeted qualitative sampling method and also theoretical saturation criterion, 20 mothers using this type of software were selected and their views on the impact of that on their children were analyzed. The findings which are based on grounded theory consist of five general categories as follows: facilitation, optimism, expanded thought, normative structure, and empowerment. The core section of this issue is the transcendental one which incorporates other major issues.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quranic software
  • Social super structure
  • Grounded Theory
  • Transcendental approach
ادیب حاج‌باقری، محسن و دیگران (1385)، روش‌های تحقیق کیفی، تهران: نشر و تبلیغ بشری.
ایمانی، محمد تقی (1381)، «تحقیق قوم‌نگاری در رویکردهای کمی و کیفی تحقیق»، فصلنامة پژوهش‌های فلسفی، تابستان و پاییز، شماره 183 و 184، تبریز: صفحات  37-62.
بیرو، آلن (1380)، فرهنگ علوم اجتماعی، مترجم: باقر ساروخانی، تهران: انشارات کیهان.
جلالی، رستم (1391)، «نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی»، فصلنامة تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال اول شماره 4، تهران: صفحات 310-320.
خداوردی، حسن (1387)، «روشناسی پژوهش کیفی»، مجله جامعه‌شناسی، شماره 13، صفحات: 27- 44.
رضایی، محمدرضا؛ فولادی، عقیل (1387)، «واژه استعلایی در فلسفه کانت»، مجله فلسفه دین، سال ششم، شماره ششم، صفحات: 81- 93.
ریتزر، جورج (1381)، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، مترجم: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
عبدالکریمی‌، بیژن (1391)، هایدگر و استعلا: شرحی بر تفسیر هایدگر از کانت، تهران: انتشارات ققنوس.
کوزر، لوئیس؛ روزنبرگ، برنارد (1378)، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، مترجم: فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
محمدپور، احمد (1388)، «نمونه‌گیری در تحقیقات کیفی: سنخ‌ها و روش‌ها»، فصلنامة علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز‌، دوره پنجم، شماره 4. صفحات 91–142.
محمدپور، احمد؛ ایمان، محمدتقی (1388) «بازسازی معنائی پیامدهای تغییرات اقتصادی در منطقه اورمان تخت کردستان ایران»، فصلنامة رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 28 تهران: صفحات. 191 تا 213.
مرشدی، ابوالفضل (1389)، «زیست جهان دانشجویان: به سوی چندگانگی؛ مورد مطالعه دانشجویان صنعتی امیر کبیر»، فصلنامة تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی، پاییر و زمستان، شماره 59: تهران: صفحات: 171 تا 207.
مهدی‌زاده، حسین؛ صفری، یحیی؛ نادی، محمد علی؛ پاک‌نیا، لیلا (1390)، «تأثیر نرم‌افزار آموزشی طراحی‌شده بر مبنای فراشناخت بر خود - راهبردی شهر کرمانشاه»، فصلنامة پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، زمستان، شماره 31،  صفحات 66 تا 76.
نظام‌بهرامی، کمیل (1388)، نظریه رسانه‌ها (جامعه‌شناسی ارتباطات)، تهران: نشر کویر.
یوسفی، رضا؛ خطیری، خدیجه؛ اکدشتی، ابوالفضل (1390)، «تأثیر نرم‌افزارهای شبیه‌ساز آموزشی بر یادگیری و یادسپاری دانشجویان و مقایسه آن با روش سنتی تدریس»، فصلنامة: فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، بهار، شماره 3، از 5 تا 22.
Bacharach, S. B. (1989). Organizational Theories: Some Criteria for Evaluation. e Academy of Management Review, 14(4), 496-515
Bowlby, John (1969). Attachment. Attachment and loss: Vol. 1. Loss. New York: Basic Books.
Castellan, Catherine M.(2010), Quantitative and Qualitative Research: A View for Clarity, International Journal of Education, Vol. 2, No. 2: E1.
Edwards, D., Potter, J. (2005) Discursive psychology, mental states and descriptions, Conversation and Cognition. Cambridge: Cambridge University Press.
Eggen P. & Kauchak, D. (2007). Educational Psychology, Windows on Classrooms. Seventh Edition. Upper Saddle River, NJ: Pearson Merrill Prentice Hall Publishing. Pgs.
Ellingsen, K & Mathisen ,E (2015) A step towards a theory of modeling and decision making-design of an inductive empirical investigation.
Flavell, J., Miller, P., & Miller, S. (2002). Cognitive development (4th ed.), Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
Gee, J. P. (2007), Good video games + good learning: Collected essays on video games, learning and literacy. New York: Peter Lang.
Glaser, B & Strauss, A(1967) The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research: Aldine Transaction.
Israel, B. A. (1994). Health Education and Community Empowerment: Conceptualizing and Measuring Perceptions of Individual, Organizational and Community Control. Health Education Quarterly 21(2):pp: 149-170.
Haraway, Donna. J (1991),  Simians,Cyborgs, and Women: The Reinvention of  Nature. New York: Routledge..
Hogan, Christian (2002) Understanding Facilitation: Theory & Principles
Lakoff, G. & Turner, M(1989) More than Cool Reason: A Field Guide to Poetic Metaphor. Chicago: University of Chicago Press.
Landry, J (2002) “Is Our Children Learning?” Red Herring 116 (Aug 2002) EBSCO Host Academic Search Premier 3 Oct 2003
Lankshear, Colin & Michele Knobel (2003), New Literacies: Changing Knowledge and Classroom Learning. Buckingham, Philadelphia: Open University Press.
Papert, Seymour (2007) The children's machine: Technology Review University of Central Florida.
Quilliam, Susan (2008) Positive Thinking (Essential Managers), DK Publishing, New York.
Saldana, Johnny (2012) The coding manual for qualitative researchers, Sage Publications (CA) Paperback.
Sutinen, Ari (2007), Constructivism and education: education as an interpretative transformational process, Springer Science +Business Media B.V.
Templeton,Joey(2002), recreational technology and its impact on the learning Development of Children Ages 4--8: A Meta-Analysis for the 21st Century Classroom,B.A. University of North Carolina at Chapel Hill, 1990 M.A. University of Central Florida.
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)
دوره 24، شماره 1 - شماره پیاپی 51
دین و ارتباطات
شهریور 1396
صفحه 171-197