دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)

واکاوی ابعاد فرهنگی مراکز آموزش نخبگان مبتنی بر دینامیسم خود و دیگر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق (ع)

2 کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

مدارس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سیاست‌گذاری نخبگان در عرصه آموزش و پرورش طی سه دهه‌ اخیر به سرعت در سراسر کشور گسترش یافته‌ و طیف وسیعی از دانش‌آموزان مستعد مناطق مختلف ایران را جذب نموده است. پژوهش حاضر در پی بررسی ابعاد فرهنگی متمایز اجتماع دانش‌آموزان/ دانش‌آموختگان سمپاد با تأکید بر پیکره اطلاعاتی در فضای مجازی می‌باشد. در این راستا با استفاده از نشانه‌شناسی فرهنگی به مثابه روش، بر مبنای نظریه ابعاد فرهنگی خِرت هوفستده (2012) چارچوب نظری سامان یافته است. به‌علاوه آنکه دینامیسم و پویایی مؤلفه‌های نشانه‌شناختی سمپاد در بستری از تقابل و ارتباط میان خود و دیگریِ غیرسمپادی، امکان دستیابی به برخی از ویژگی‌های مهم فرهنگی آن فراهم می‌سازد. براین اساس گروه دانش‌آموزان سمپادی در فیس بوک با بیش از 21900 عضو به‌عنوان بزرگترین گروه مختص به سمپادی‌ها در شبکه‌های اجتماعی، برای نمونه‌گیری انتخاب شد. از منظر تحلیل نشانه‌شناختی با توجه به اهداف تاریخی تأسیس مراکز آموزشی سمپاد و لزوم تمایزیابی هویتی اعضای آن، دوگانه تقابلی
«هلنیسم ـ بربریت» در شکل‌گیری اجتماع سمپاد جایگاهی محوری ایفا می‌کند. در این میان فاصله قدرتِ اندک، فردگرایی، مردگرایی، احتمال‌گریزی زیاد، جهت‌گیری بلند مدت و زیاده‌روی به‌عنوان ابعاد غالب فرهنگی هویت سمپادی در نسبت با دیگریِ فرهنگیِ خود، به‌شمار می‌آیند.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Cultural Dimensions of Elite Educational Centers Based on the Ego and Alter Dynamics

نویسندگان [English]

  • Ahmad Pakatchy 1
  • Hamed Sajadi 2

1 Associate professor of Qoran Sciences

2 M.A of Culture and Communication of Imam Sadeq University

چکیده [English]

 
 
      National Organization for Development of Exceptional Talents (NODET) schools, known as SAMPAD in Iran, a main pillar of policy making in elite education and training during the last three decades, has expanded and attracted a wide range of talented students from around Iran.The current studyseeks to investigatevarious cultural dimensions of SAMPAD community of students/alumni, based on the Internet corpus .In this regard and by using cultural semiotics as method, the theoretical framework has been organized on the basis of the Cultural Dimension Theory (Geert Hofstede et al., 2012).In addition, thedynamism of SAMPAD semiotic components in the context of the relationship/opposition between Ego and Alter (non-SAMPAD) provides access to some important cultural properties. Accordingly, a SAMPAD student Group in Facebook, which is the largest group dedicated to SAMPAD in social networks and has more than 21900 members, was selected for sampling.From the perspective of semiotic analysis, in regard to the historical objectivesof SAMPADeducational institutions and the necessity ofrecognizing various identities derived from it, the binary opposition Barbarous/Hellenism plays a crucial role in creating SAMPAD community. In this context, individualism, masculinity,power distance, uncertainty avoidance and long-term orientation are considered to be the dominantculturaldimensions of SAMPAD's identity.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elite education
  • SAMPAD schools
  • Cultural dimension of Hofstede
  • Cultural semiotics
اژه‌ای، جواد (1381)، «گزینش تیزهوش در قبل و بعد از انقلاب(2)»، مجله استعدادهای درخشان، سال یازدهم، شماره 41.
امیرخانی، رضا (1388، 2بهمن)، هشتاد و هشتم: استعدادهای درخشان، قطعه‌‌ چند؟ ردیفِ چند؟ ویژه سمپاد، در وبگاه ارمیا به آدرس http://ermia.ir (بازیابی در 10/9/1393).
پاکتچی،احمد (1391)، «مفاهیم متقابل طبیعت و فرهنگ در حوزه نشانه‌شناسی فرهنگی مکتب مسکو/تارتو»، در نشانه‌شناسی هنر، فرزان سجودی، تهران: فرهنگستان هنر.
حداد عادل، غلامعلی (1372، 30مرداد)، «برگزاری ‌المپیادهای ‌علمی‌، گامی ‌در شناخت‌ و تشویق ‌استعدادهای ‌درخشان‌»‌. روزنامه اطلاعات، ص6.
دارابی، فرامرز (1358، 7مرداد)، «سازمان استعدادهای درخشان طرحی برای ادامه استعمار بود»، روزنامه جمهوری اسلامی، شماره 50.
زارع، فرخ (1390)، بررسی میزان و چگونگی استفاده از اینترنت و اثرات آن بر همبستگی اجتماعی: مورد کاوی استعداد‌های درخشان، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور واحد تهران غرب.
سجادی، حامد (1394) مختصات هم‌فرهنگی دانش‌آموختگان مدارس سمپاد، دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (7).
سجودی، فرزان (1387)، نشانه‌شناسی کاربردی، تهران: نشر علم.
سیف، علی (1391)، روان‌شناسی پرورشی نوین؛ روان‌شناسی یادگیری و آموزش، تهران: نشردوران.
کالر، جاناتان (1388)، در جست‌و‌جوی نشانه‌ها (نشانه‌شناسی، ادبیات، واسازی)، ترجمه لیلا صادقی، تینا امراللهی و فرزان سجودی، تهران: نشر علم.
کوش، دنی (1389)، مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی، ترجمه فریدون وحیدا، تهران: سروش.
گادیکانست، ویلیام بی (‌1383)، پیوند تفاوت‌ها؛ راهنمای ارتباط کارآمد بین گروهی، ترجمه علی کریمی (مله) و مسعود هاشمی، تهران: انتشارات تمدن اسلامی.
گادیکانست، ویلیام بی، کارمن ام لی، تسوکاسا نیشیدا، و نائوتو اوگاوا، (1385) و دیگران، «نظریه پردازی درباره ارتباطات میان فرهنگی» ترجمه پیروز ایزدی، رسانه، دوره 17، شماره 3، 49-98.
گیدنز، آنتونی و فلیپ ساتین (1395)، جامعه‌شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشرنی.
موریزی نژاد، حسن (1389)، «هنرمندان معاصر: یداله درخشانی»، مجله تندیس. شماره 181.
نات ، راگو  (1387)، مدیریت تطبیقی، ترجمه عباس منوریان. تهران: مهربان نشر.
هافستد، گیرت (1388)، فرهنگ‌ها و سازمان‌ها: نرم افزار ذهن، ترجمه محمد اعرابی و دیگران، تهران: نشرعلم.
والا، مهدی (1392)، اثرسنجی فرهنگی برنامه‌های ملی مدراس استعدادهای درخشان بر دانش‌آموزان آن‌ها، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (7).
Hofstede, G., & M. Minkov (2013), Values Survey Module 2013 Manual, in http://www.geerthofstede.nl.
Hofstede, G., and M. H. Bond (1984),"Hofstede's Culture Dimensions: An Independent Validation Using Rokeach's Value Survey." Journal of Cross-Cultural Psychology 15(4), 417-433.
Hofstede, G., Gert Jan Hofstede, & Michael Minkov (2010), Cultures and Organizations: Software of the Mind. New York: McGraw-Hill UK. 
Litvin, S. W., J. C. Crotts, and F. L. Hefner (2004), “Cross-cultural Tourist Behavior: a Replication and Extension Involving Hofstede’s Uncertainty Avoidance Dimension”, International Journal of Tourism Research, vol.6, 29-37.
Lotman, Yu. M., B. A. Uspensky (1978),On the Semiotic Mechanism of Culture, in Soviet Semiotics and Criticism: An Anthology, translated by George Mihaychuk, Vol. 9, No. 2, pp. 211-232.
Minkov, M., Geert Hofstede )2014), Nations versus Religions: Which Has a Stronger Effect on Societal Values? , Management International Review, Springer-Verlag Berlin Heidelberg: 1-24.
Posner, R. (1989), “What is culture? Toward a semiotic explication of anthropological concepts”, in The Nature of Culture, ed. W. Koch, Baocuhum, Brochmeyer
Samovar, L. A., R. E. Porter, E. R. McDaniel,& C. S. Roy (2012), Communicating between cultures, 8th edition, Boston: Wands worth Cengage Learning.
Sonesson, G. (1987), “Bildbetydelser i informationssamhället”, Projektrapport, Lund: Inst. För konstvetenskap.
Sonesson, G. (1996), “An essay concerning images. From rhetoric to semiotics by way of ecological physics: Review of Groupe µ, Traité du Signe visual. Pour une rhétorique de l’image", in Semiotica, vol. 109-1/2, March
Sonesson, G. (1997), ‘The Limits of Nature and Culture in Cultural Semiotics’, to appear in Papers from the fourth bi-annual meeting of the Swedish Society for Semiotic Studies, ed. Richard Hirsch, Linköping University, December.
Sonesson, G. (2000), “Ego meets Alter. The Meaning of Otherness in Cultural Semiotics”, in Special issue of Semiotica: Essays in honour of Vilmos Voigt, Jeff Bernard (ed.), 537-559.
Torop, Peeter (2009), Foreword: Lotmanian explosion, in Juri Lotman, Culture and explosion, edited by Marina Grishakova, translated by Wilma Clark, New York: Mouton de Gruyter.
Лотман, Ю. М., — (1996), Внутри мыслящих миров: Человек-текст-семиосфера-история, Москва; English edition: UniverseoftheMind: asemiotictheoryofculture, 1990.
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)
دوره 24، شماره 2 - شماره پیاپی 52
دین و ارتباطات
اسفند 1396
صفحه 75-104