دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)

طراحی مدل مقابله با چالش‌های تروریسم رسانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی (مطالعه موردی: مطالعه گروه داعش در شبکه‌های توییتر و فیس‌بوک)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری مدیریت رسانه پردیس البرز دانشگاه تهران

چکیده

چرخش رسانه‌های جدید و سوگیری آن‌ها در اقتدار‌زدایی و حرکت بر مدار خودمختاری کاربران، آوردگاه نوینی را خلق کرده است. با زایل شدن فرآیند دروازه‌بانی اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی، مخاطره در کنشگری اجتماعی به شدت تقلیل یافته و عصر جدیدی برای ظهور گفتمان‌های با هویت مقاومت و جهت‌گیری تروریستی در این شبکه‌ها آغاز شده است.
گروه تروریستی داعش به‌عنوان نسل دوم تروریسم جهانی، از طریق پوشش رسانه‌ای خشونت سیاسی با انگاره‌های مرگ در شبکه‌های اجتماعی، استراتژی ایجاد رعب و وحشت در اذهان عمومی را عملیاتی کرده و گونه جدید «تروریسم رسانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی» را نمایان کرده است. کنشگری با سوگیری ضد قدرت این گروه در شبکه‌های اجتماعی، طلیعه ظهور چالش‌هایی مانند ناامنی و بی‌ثباتی، اختلافات مذهبی و قومی، شکاف‌های اجتماعی و پیش‌بینی‌ناپذیری امور در جوامع شده است.
در این مقاله چالش‌های‌ ناشی از «تروریسم رسانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی» تبیین شده است و‌ مدل «دروازه‌بانی خودگزین» به‌عنوان مدلی معطوف به مسائل خرد در شبکه‌های اجتماعی برای کنترل ژانر خشونت سیاسی و افراط‌گرایانه تروریستی ارائه شده است.
داده‌های این پژوهش با استفاده از مطالعات تاریخی و اسنادی مشتمل بر مقالات، پژوهش‌ها، کتاب‌ها و همچنین پایش اقدامات تروریستی مهم گروه داعش در سال 1394 در گروه توییتر و فیس‌بوک گردآوری شده و از طریق تحلیل اسنادی و تحلیل ثانوی تجزیه و تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a Model for Confronting Media Terrorism Challenges in Social Networks (Case Study: ISIS in Twitter and Facebook)

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Farhangi 1
  • Hojjat Ollah Abbasi 2

1 professor of Tehran university

2 Ph.D. Student of Media Management at Campus Alborz University of Tehran

چکیده [English]

The transition from modern society (production) to postmodern society (consumption) has caused fundamental changes in the structures and processes of global system. Media globalization, privatization and liberalization of the media, and the medicalization of media violence are some examples of postmodern society. Media terrorism in virtual social networking has been born in postmodern society.
ISIS as the second generation of global terrorism has made global system security face serious challenges through social networking sites. The crises created by this group through social networks have created a fundamental paradox in liberal democracy.
Liberal capitalism, On the one hand, has to protect the basic features of the system such as freedom of expression, political and social freedoms, civil rights and democratic means and ,on the other hand, has to interfere in the private lives of citizens and restrict their freedom and social values to stop the massive wave of terrorism.
Research results indicate that controlling terrorism in social networking media still suffers from a lack of a coherent theoretical perspective. In this study, a theoretical model is provided to reduce the challenges posed by terrorism.
Research data is collected through purposive sampling from social networking activities of the Islamic State terrorist group in 1394 and also from library documents and is analyzed through documentary and secondary analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media terrorism
  • Social Networks
  • Twitter
  • Facebook
  • ISIS
  • Jihad
  • Martyrdom
استراوس، آنسلم، کربین، جولیت (1395)، مبانی پژوهش کیفی؛ فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه: ابراهیم افشار، نشر نی.
استریناتی، دومینیک (1380). مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ عامه، ترجمه: ثریا پاک نظر، تهران: گام نو.
اسمعیلیان، ملیحه‌ (1394)، مخاطب پاسخگو، رویکردی آینده‌‌نگرانه به نظارت رسانه‌های نوین. ارائه شده در چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
پارمار، ایندرجیت. کاکس، مایکل (1390)، قدرت نرم و سیاست خارجی ایالات متحده، مترجم: علیرضا طیب، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
تاجیک، محمدرضا و قهرمان، میثم (1391)، «نشانه‌شناسی فضای مجازی با بهره‌گیری از نظریه دروازه‌بانی شبکه بارزیلای نیهون». فصلنامه رهیافت‌های سیاسی بین‌المللی، صص67-96.
ذوعلم، علی (1384)، «تأملی در مفهوم چالش». ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، سال4، شماره 36 صص 34- 37.
روشندل، طاهر (1394)، سیاست‌گذاری رسانه‌ای. انتشارات دانشگاه تهران.
خاتونی، مجتبی (1394)، ‌بررسی و تحلیل ژئوپلیتیکی عملکرد گروه‌های تروریستی در رسانه‌های اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران.
طباطبایی نسب، عبدالحسین (1390)‌، ‌‌رسانه‌های جدید و نسل دوم تروریسم بین‌الملل در قرن 21 (مطالعه موردی القاعده)، پایان نامه کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
عاملی، سید سعیدرضا (1390)، رویکرد دو فضایی به آسیب‌ها، جرایم، قوانین و سیاست‌های فضای مجازی. انتشارات امیرکبیر.
عباسی، حجت‌اله (1388)، خبر تلویزیونی. انتشارات دانشکده صداوسیما.
فاضلی، نعمت الله‌ (1387)، مدرن یا امروزی شدن فرهنگ ایران. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزرات علوم و تحقیقات فن‌آوری.
کائمپف، سباستین (1390)، «مطالعه موردی: جنگ مجازی» در اثر فرهنگ‌های دیجیتال؛ درک رسانه‌های جدید (مجموعه مقالات)، ویراستاران: کریبر، گلن و مارتین، رویستون. مترجم: مرضیه وحدانی. تهران: نشر ساقی.
کاستلز، مانوئل (1389)، عصر اطلاعات (جامعه شبکه‌ای)، ‌جلد اول مترجمان: احد علیقلیان و افشین خاکباز‌. انتشارات طرح نو. تاریخ انتشار به زبان اصلی (1995). چاپ 6.
کاستلز، مانوئل (1393)، قدرت ارتباطات، مترجم: حسین بصیریان جهرمی، پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات.
کرامر، فرانکلین و دیگران (1394)، قدرت سایبری و امنیت ملی، مترجم: معاونت پژوهش و تولید علم، انتشارات دانشکده اطلاعات.
مهدی‌زاده، سید محمد (1393)، نظریه‌های رسانه؛ اندیشه‌های رایج و دیدگاه انتقادی، انتشارات همشهری، چاپ چهارم.
هاسکینز، اندرو و اولا فلین؛ بن (1392)، جنگ و رسانه؛ نبردهای تکثیر شونده، مترجم: ملیحه مهدی‌زاده سراج، موسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
هچ، ماری جو (1393)، نظریه سازمان؛ مدرن، نمادین ـ تفسیری و پست مدرن، مترجم: حسن دانایی‌فر. انتشارات کتاب مهربان. چاپ هفتم.
یوسفی، جعفر و روشنی‌، مرتضی (1393)، «استفاده‌های اطلاعاتی- امنیتی جریان تکفیر از شبکه‌های اجتماعی مجازی (فیس‌بوک و توییتر)». فصلنامه پژوهش‌های حفاظتی و امنیتی، دانشگاه امام حسین (7). سال سوم، شماره 11، صص63-87.
Epkins, H. D. (2011), Media Framing of terrorism: views of “front lines” national Security prestige press. Dissertation submitted to the Faculty of the Graduate School of the University of Maryland, College Park, in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy.
Eugenie, K. (2013), “Who Will Tell the Story? Terrorism’s Relationship with the Global Media.  University of Nevada, Las Vegas .March 14, 2013.
Jetter, M. (2014), Terrorism and the Media. IZA Discussion Paper No. 8497.germany
Klausen, J. (2014), Tweeting the Jihad: Social Media Networks of Western Foreign Fighters in Syria and Iraq, Studies in Conflict & Terrorism. Publisher: Routledge.
Knoke, D. (2015), Emerging Trends in Social Network Analysis of Terrorism and Counterterrorism. John Wiley & Sons.
Michael, G. (2013), The New Media and the Rise of Exhortatory Terrorism. Strategic Studies Quarterly. Spring 2013.
Putra, M. D. L. (2016), New Media and Terrorism: Role of the Social Media to Countering Cyber Terrorism and Cyber Extremism for Effective Response. Communications Studies - Faculty of Social and Political Science University Indonesia.
Smith, C. Burke, H. Leiuen,C. and Jackson,G. (2015), The Islamic State’s symbolic war: Da’esh’s socially mediated terrorism as a threat to cultural heritage. Journal of Social Archaeology. 0(0) p. 1–26. jsa.sagepub.com.
Scott. J. L. (2001), Media congestion limits media terrorism. Defence and Peace Economics, Vol. 12, pp. 215-227. Published online: 19 Oct 2007.
Theohary, C. John W. Rollins. (2011), Terrorist Use of the Internet: Information Operations in Cyberspace. March 8, 2011. www.crs.gov.
Terrorism and the Media (2008), www. Transnationalterrorism.eu.
Weimann, G. (2004), How Modern Terrorism Uses the Internet. www.terror.net.
Weimann, G. (2015a), From Theaters to Cyberspace: Mass-Mediated Terrorism. Worldviews for the 21st Century. Winter 2015: Volume 13, Number 1.
Weimann, G. (2015b), Terrorism. The International Encyclopedia of Political Communication, First Edition. John Wiley & Sons, Inc.
Wu, P. (2015), Impossible to Regulate: Social Media, Terrorists, and the Role for the U.N. " Chicago Journal of International Law: Vol. 16: No. 1, Article 11.
Yeung, C.Y. (2015), A Critical Analysis on ISIS Media Strategies. http://www.academia.edu.
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)
دوره 25، شماره 1 - شماره پیاپی 53
دین و ارتباطات
شهریور 1397
صفحه 129-156