الگوی همکاری بین بخشی (مورد مطالعه: همکاری مسجد با مدرسه و خانواده)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مدیریت دولتی گرایش مدیریت منابع انسانی دانشگاه علامه طباطبایی (ره)

2 دانشیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع)

3 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

ضرورت و هدف اصلی: لازمه تحقق اهداف تربیتی اسلام، همگرایی ارکان تربیتی جامعه اسلامی است. تعامل مدرسه (به­عنوان اصلی‌ترین نهاد تربیت رسمی در کشور)، خانواده (به­عنوان طبیعی‌ترین و پایدارترین نهاد) و مسجد (به­عنوان اصیل‌ترین نهاد تربیتی در جامعه اسلامی) موجب هم­افزایی و تسهیل تحقق اهداف تربیتی اسلام می­گردد. از سوی دیگر این سه رکن تربیتی(مسجد، مدرسه و خانواده) از مؤلفه‌های اساسی ارتباط سنتی می‌باشند و تحقق همکاری این ارکان،‌ تأثیری قابل­توجه بر تقویت شبکه ارتباطات اجتماعی و تعمیق باورهای ملی و دینی خواهد داشت.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و در آن از راهبرد نظریه­پردازی داده­بنیاد استفاده شده است. داده‌های پژوهش از نتایج موردکاوی چهارده مسجد برتر در کشور در حوزه تعامل با خانواده‌ و مدرسه استخراج شده است.
یافته‌ها: همکاری مسجد با مدرسه و خانواده پدیده‌ای محوری است که شرایط علّی آن را ظرفیت‌ها و ضعف‌های نهادهای تربیتی تشکیل می‌دهند و برای تحقق آن باید به زمینه‌های آن که بایسته‌های برنامه‌ای، ساختاری و سرمایه انسانی است، توجه شود. این پدیده دارای مراحل چهارگانه: «1-زمینه‌سازی و اعتمادسازی، 2- جذب از مدرسه به مسجد، 3-تداوم ارتباط و تربیت در مسجد، 4-نقش‌آفرینی دانش­آموزان در مسجد و مدرسه» است که مؤلفه‌هایی در قالب عوامل مداخله‌گر بر آن اثر‌گذار می‌باشند و نتایجی را به دنبال خواهند داشت. الگوی حاصل از روابط مقوله‌های تحقیق در مدلی پارادایمی نمایش داده شده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Inter-sectoral cooperation model (Study: Mosque-School-Family Cooperation)

نویسندگان [English]

  • Alireza Sharif Fard 1
  • Meysam Latifi 2
  • mohsen zolfaghari 3

1 PhD student in Human Resource Management, Allameh Tabatabai University

2 Associate Professor, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadegh University

3 M.A. Student of Islamic Education and Management of Imam Sadegh University

1. اوتارخانی، علی ) 1332 (. همکاری مجا ی: مبتنی بر فناوری ارتباطات و اطلاعدات ، مجلده
132-113 ، چشماندا مدیریت با رگان ، ی شماره 3 و 1
2. اسلام پور کریمی، عسکری ) 1303 (. بررسی تارییی و فقهی حضدور ندا در مسدجد .. در
312 ، قم: انتشارات دفتر مطالعات و پژوهب مرکد رسدیدگی - فروغ مسج ، د جلد هشتم، 311
به امور مساجد.
3. نقا محمدی، جواد ) 1303 (. تدوین و تبیین عوامل ارتباطی مسجد و مدرسده: بدا تأکیدد بدر
310 ، قم: انتشارات دفتدر مطالعدات و - نقبمحوری مسجد.. در فروغ مسج ، د جلد نهم، 321
پژوهب مرک رسیدگی به امور مساجد.
4. پهلدوا شددریف فددرد ، علیرضدا؛ را یندی، روحالله و عباسددی، حسددین، )در حدال انتشددار(،
و (ISM) ساختاردهی اهداف کلا تعامل مسجد و کودک و نوجوا با رویکدرد سداختاری -تفسدیری
ارائه دلالت هایی برای خط مشی گذارا حو ه فرهنگ، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعدات راهبدردی
بسی . ج
1. حسینی مجرد، اکرم ) 1303 (. بررسی تحلیلی نظام تربیتی مسدجدمحور .. در فدروغ مسدج ، د
33 ، قم: انتشارات دفتر مطالعات و پژوهب مرک رسیدگی به امور مساجد. - جلد نهم، 0
2. خسروی، حسین ) 1331 (. پدیدارشناسی مسجد در شهر اسدلامی، در فدروغ مسدج ، د جلدد
302 . قم: منسسه فرهنگی ثقلین. - چهارم، 331
1. را ینی، روحالله؛ پهلوا شریف فرد ، علیرضا و عباسی ، حسین، )در حدال انتشدار( ، بررسدی
سند راهبردی تعامل مسجد و کودک و نوجوا با رویکدرد تحلیدل اهمیدت -عملکدرد و
ارائه توصیه های سیاستی برای نهادهای سیاست گذار، فصلنامه علمی پژوهشدی مددیریت
اسلام . ی
الگوی همکاری بین بخشی )مورد مطالعه: همکاری مسجد با ...( )علیرضا شریففرد و همکاران( 116
3. رحمتنبادی، اعظم. ) 1333 (. نقب تارییى مسجد در تولید و پیشرفت علم و مقایسه ن با
211 ، قدم: منسسده فرهنگدی ثقلدین )مرکد - وضع کنونى.. در فروغ مسج ، د جلد سدوم ، 231
رسیدگی به امور مساجد تهرا (.
- 0. رضایی بیرجندی، علی ) 1333 (. نظام نمو شى مساجد.. در فروغ مسج ، د جلدد دوم ، 310
311 ، قم: منسسه فرهنگی ثقلین ) مرک رسیدگی به امور مساجد تهرا (.
11 . سلطا اده، حسین ) 1323 (. تاریخ مدارس ایرا ا عهد باستا تا تأسیس دارالفنو ، تهرا :
نگاه.
11 . شریفینیا، محمد حسین ) 1303 (. با شناسی ظرفیدت هدا و کارکردهدای مسدجد در تحکدیم
بنیا خانواده. در فروغ مسج ، د جلد هشتم، 130 -، قم: انتشدارات دفتدر مطالعدات و پدژوهب
مرک رسیدگی به امور مساجد.
12 . شریفینیا، محمدحسین ) 1303 (. ال امات نرماف اری حضور کودکا و نوجوانا در مسجد..
233 ، قم: انتشارات دفتر مطالعات و پژوهب مرک رسیدگی - در فروغ مسج ، د جلد نهم، 230
به امور مساجد.
13 . شریفینیا، محمدحسین ) 1303 (. با شناسی ظرفیت ها و کارکردهای مسجد در تحکیم بنیا
131 ، قم: انتشدارات دفتدر مطالعدات و پدژوهب - خانواده.. در فروغ مسج ، د جلد هشتم، 130
مرک رسیدگی به امور مساجد.
مطالعة راهبردی ارتباط همکاری بین سا مانی با فعالیدت - « .) 13 . صداقت ادگا ، شهنا ) 1303
.131 -110 ،23) فصلنامه راهبر،د ) 11 ». های خدماتی و صنعتی
11 . عریا ، مرضیه ) 1333 (. مسجد جایگاه اصلی نمو ش اسلامی.. در فروغ مسج ، د جلدد دوم ،
211-100 ، قم: منسسه فرهنگی ثقلین )مرک رسیدگی به امور مساجد تهرا (.
12 . علاقه بند، علی ) 1323 (. ضرورت و اهمیت توجه به مددیریت نمو شدی ، فصدلنامه علمدی
11 - 3 ، پژوهشی تعلیم و تربیت، 3
11 . علی صوفی، علی رضا و دشتکی نیا، فرهاد ) 1302 (. مسجد و نظام نمو شی سنتی و جدیدد
91-69 ، در دوره قاجار. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات تاریخ اسلام، 5
115 ، سال بیست و ششم، شمارة دوم )پیاپی 65 (، پائیز و زمستان 9318
13 . الام قوام نبادی، محمد؛ مرتضوی نژاد، سید مهدی؛ نورو ی، سمیه؛ جوادی، مجتبی؛ نانی،
سعید و عبدالحسین اده، محمد ) 1303 (.تدوین مدل نظام مند مرجعیت علمدی در جمهدوری
اسلامی ایرا براساس بیانات مقام معظم رهبری . فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات راهبدردی
.31-1 ،13) بسیج، ) 1
ارائه الگویی یکپارچه ا اصول بنیادین همکاری بین « ) 10 . الامی، رمضا و باقری، هرا) 1301
».) سا مانی بهعنوا گامی در جهت تحقق اتحاد ملی )با رویکرد مدیریتی
21 . فرقانی، محمدمهدی ) 1310 (. درنمدی بدر ارتباطدات سدنتی در ایدرا . کتابدداری نرشدیو و
11-31 ، نسیهپژوهی، 12
21 . فرهنگ مسجد ) 1331 (. مشتمل بر مهمترین مصطلحات و کلیدواژهها در باب مسج ، د دفتر
مطالعات و پژوهبهای مرک رسیدگی به امور مساجد، قم: منسسه فرهنگی ثقلین
22 . مجله فرهنگ و تمد . ) 1332 (. شماره 31
23 . نقی اده، محمد ) 1331 (. شهر و معماری اسلام ، ی اصفها : انتشارات مانی.
23 . هوشیاری، محمدمهدی؛ پورنادری، حسین و فرشته نژاد سیدمرتضی ) 1302 (. گونهشناسدی
مسجد-مدرسه در معماری اسلامی ایرا ، بررسی چگونگی ارتبداط میدا فضدای نمو شدی و
13-31 ، نیایشی. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات معماری ایرا . 2
21 . ولی اده، محمد ) 1303 (. نقب و جایگاه مسجد در تربیت دینی نظدام خدانواده )همدراه بدا
10 ، قدم : انتشدارات دفتدر - نسیبشناسی وضدع موجدود(. در فدروغ مسدج ، د جلدد هشدتم ، 0
مطالعات و پژوهب مرک رسیدگی به امور مساجد.
پایاننامه
1. . تنها، محمد صادق. ) 1303 (. فهم الگوی همکاری بین سازمانی مسجد و مدرسه، تهران،
پایا نامه دوره کارشناسی ارشد مدیریت )گرایب با رگانی( به راهنمایی دکتدر میدثم لطیفدی،
دانشگاه امام صادق )ع( تهرا .
الگوی همکاری بین بخشی )مورد مطالعه: همکاری مسجد با ...( )علیرضا شریففرد و همکاران( 115
2. . بردست، هادی. ) 1333 (. ارایه مدل ارزیابی عملکرد مشارکت های راهبردی (برمبناای
پایا نامه کارشناسی ارشد، سا ما مدیریت صنعتی. .)Das-Teng مدل
3. . فرخی، میثم، الگوی مطلوب سیاستگذاری فرهنگای مساجد در جمهاوری اسالامی
ایران، تهران، رساله دوره دکتری رشته فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق )ع(، 1303
3. امامی، سید مجتبی، ) 1331 (. کشف پرسش ها و جهتگیری های اصلی تئوری های تغییار
سازمان )با استفاده از روش تئوری سازی داده بنیاد(. پایا نامه کارشناسدی ارشدد. دانشدکده
معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق )ع( تهرا .
اسناد ملی و طرح های سازمانی
1. شورای عالی انقلاب فرهنگی. ) 1330 (. سند نقشه جامع علمی کشور.
1. شورای عالی انقلاب فرهنگی. ) 1301 (. سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.
2. شورای عالی انقلاب فرهنگی. ) 1301 (. مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت
رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران.
2. مجلس شورای اسلامی ایرا ، 1301 ، قانون برنامه ششم توسعه.
3. مرک رسیدگی به امور مساجد تهرا ، ) 1303 (. سند تعامل مسجد و بانوان، مجری: لطیفی،
میثم؛ مدیر محتوایی: رحمتی نسب، امید. )در حال انتشار(.
3. مرک رسیدگی به امور مساجد تهدرا ، ) 1303 (. سند تعامل مسجد و کودک و نوجاوان و
جوان، مجری: لطیفی، میثم؛ مدیر محتوایی: پهلوا شریف، علیرضا.
1. مرکز رسیدگی به امور مساجد تهران، ) 1396 (. بررسی نقشآفرینی مساجد در منظوماه
تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی در ج.ا.ا )مورد کاوی مساجد موفق در عرصه تعامال
با مدرسه( مجری پروژه: علیرضا پهلوان شریف )در حال انتشار(.
منابع اینترنتی
1. تفاهمنامه ارتقای سطح همکاریها بین مرکز رسیدگی به امور مساجد و قرارگاه ثارالله.
masjed.ir 1301 (. برگرفته ا (
118 ، سال بیست و ششم، شمارة دوم )پیاپی 65 (، پائیز و زمستان 9318
tasnimnews.com 2. جزئیاتی از طرح تربیتی شهید بهنام محمدی. ) 1302 (. برگرفته ا
3. خامنهای، سیدعلی. ) 1330 (. پیاام باه ناوزدهمین اجالاس سراساری نمااز . برگرفتده ا
farsi.khamenei.ir
mehrnews.com 3. مروری بر وضعیت مساجد در ایران. ) 1302 ، مرداد(. برگرفته ا
www.tebyan-ardebil.ir 1. نگاهی به آموزش در مساجد. ) 1302 ، نبا (. برگرفته ا
منابع لاتین
1. Bryson, J. M., Crosby, B. C., & Stone, M. M. (2006). The design and
implementation of Cross‐ Sector collaborations: Propositions from the
literature. Public administration review, 66, 44-55.
2. Bryson, J. M., Crosby, B. C., & Stone, M. M. (2006). The design and
implementation of Cross‐ Sector collaborations: Propositions from the
literature. Public administration review, 66, 44-55.
3. Coston, J. M. (1998). A model and typology of government-NGO
relationships. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 27(3), 358-382. >
4. Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting, and
evaluating quantitative and qualitative research (2nd ed.). Upper Saddle
River, N.J: Merrill.
5. Doz, Y. L. and hamel, G (1998). “Alliance advantage”, Harvard Business
School Press, Boston.
6. May Seitanidi, M. (2007). Intangible economy: How can investors
deliver change in businesses? Lessons from nonprofit-business partnerships.
Management Decision, 45(5), 853-865.
7. Mowlana, Hamid. (1996). Global Communication in Transition: The End
of Diversity, Thousand Oaks: Sage Publication.
8. Murphy, M., Arenas, D., & Batista, J. M. (2015). Value creation in crosssector
collaborations: The roles of experience and alignment. Journal of
Business Ethics, 130(1), 145-162.
9. Murphy, M., Perrot, F., & Rivera-Santos, M. (2012). New perspectives
on learning and innovation in cross-sector collaborations. Journal of
Business Research, 65(12), 1700-1709.
الگوی همکاری بین بخشی )مورد مطالعه: همکاری مسجد با ...( )علیرضا شریففرد و همکاران( 111
10. Selsky, J. W., & Parker, B. (2005). Cross-sector partnerships to address
social issues: Challenges to theory and practice. Journal of management,
31(6), 849-873.
Strauss, et.al, 1990, Basics of Qualitative Research: Grounded Theory
Procedures and Techniques, Sage.