دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)

قوم‌نگاری فرهنگ پیاده‌روی اربعین حسینی علیه‌السلام: تحلیل‌ها و راهبردهای تصمیم‌گیری در نهادهای انقلاب اسلامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیأت علمی گروه بازرگانی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)،

چکیده

پیاده‌روی عظیم اربعین حسینی علیه‌السلام به‌صورت یک نماد جهانی، به‌قدرت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسلمانان تبدیل شده است. این مقاله با روش‌شناسی تفسیری و رویکرد پژوهش کیفی بر اساس استراتژی قوم‌نگاری و مشاهده مستقیم قوم‌نگار، به توصیف و تحلیل رفتارهای فرهنگی زائرین این کنگره عظیم پرداخته و راهبردهایی را به‌منظور تقویت و توسعه فرهنگ زیارت اربعین ارائه می‌کند. قوم‌نگاری این پژوهش در چهار مقطع زمانی انجام می‌شود؛ آمادگی زائرین برای سفر، مسافرت زمینی تا مرز چذابه، پیاده‌روی زائرین در مسیر نجف - کربلا و قوم‌نگاری برگشت از سفر. دو هدف پژوهش " تحلیل و توصیف فرهنگ اربعین" و "راهبردهای تصمیم‌گیری برای ترویج فرهنگ اربعین" به چهار مقطع فوق عرضه شده و تحلیل و تفسیر می‌شوند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که اربعین نوعی همگرایی را بین فرهنگ‌ها ایجاد کرده و منجر به تقویت و گسترش فرهنگ عظیم جهانی مسلمانان و تشیع (بدون توجه به قوم، نژاد، سن و سایر تفاوت‌های فرهنگی) می‌شود. بنابراین ضرورت دارد که از سوی نهادها و سازمان‌های داخلی و البته با همکاری سازمان‌های عراق در توسعه و تعمیق این فرهنگ تلاش شود. بر اساس مطالعات انجام شده، نیروی انتظامی، وزارت راه و شهرسازی، سازمان‌های فرهنگی (صداوسیما، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان حج و زیارت)، شهرداری‌ها، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه‌ها، اداره اوقاف و امور خیریه و همچنین سایر نهادهای انقلاب اسلامی می‌توانند با به‌کارگیری راهبردهای پیشنهادی این پژوهش، نقش مهمی در توسعه و ترویج این فرهنگ داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ethnography of Arbaeen March Culture; Analyses and Decision-Making Strategies in the Islamic Revolution Institutions

نویسنده [English]

  • Reza Baniasad

Assistant Professor, Department of Commerce, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq (PBUH) University

چکیده [English]

Massive Arbaeen March has become a universal symbol of political, social, and cultural power of Muslims. Using an interpretive methodology and qualitative research approach based on ethnographic strategy as well as the direct observation of the ethnographer, this study describes and analyzes pilgrims’ cultural behaviors in this massive march and presents some strategies to strengthen and develop the Arba’een Husseini (PBUH) Pilgrimage culture. The ethnography of the present study is conducted in four time stages: pilgrims' preparation for the journey, road trip to Chazabeh border, pilgrims’ walk from Najaf to Karbala, and ethnography of returning from the journey. The two-fold purpose of this study i.e. “analysis and description of Arba’een Husseini (PBUH) culture” and “decision-making strategies to promote Arba’een Husseini (PBUH)” culture are offered, analyzed, and interpreted within the four above-mentioned sections. The results of this study substantiated that Arba’een Husseini (PBUH) has created a convergence among cultures and lead to strengthening and expanding the great universal culture of the Muslims and Shiites regardless of ethnicity, race, age, and other cultural differences. Therefore, the effort to develop and deepen such culture by domestic institutions and organizations in cooperation with Iraqi organizations is quintessential. According to the conducted studies, the police, Ministry of Roads and Urban Development, and cultural organizations, namely IRIB, Islamic Propagation Center of Howzah, Islamic Propagation Organization, and Hajj and Pilgrimage Organization of Iran, together with municipalities, Ministry of Medical Treatment and Education, universities, Endowment and Charity Organization and other institutions of the Islamic Revolution can play important roles in the development and promotion of this culture based on the proposed ethnographic strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arba’een Husseini (PBUH)
  • Religious Ethnography
  • Cultural Management
  • Islamic Revolution Institutions
  • Qualitative Research
  • Decision-making Strategies
اصفهانیان، سعید، محمد خادمی و آرزو نیکوییان (1395) والله متم نوره: کاوشی در کشف ابعاد الهی، تمدنی و مهدوی حرکت عظیم اربعین حسینی (دوره سه‌جلدی): قم،‌ انتشارات مسجد جمکران.
ایمانی، م. (1381). تحقیق قوم‌نگاری در رویکردهای کمی و کیفی تحقیق: نشریه دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی (تبریز).
جمعی از نویسندگان (1394 الف) مجموعه مقالات اربعین حسینی: جلد اول. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).
جمعی از نویسندگان (1394 ب) مجموعه مقالات اربعین حسینی: جلد دوم. قم:  مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).
جمعی از نویسندگان (1394 ج) مجموعه مقالات اربعین حسینی: جلد سوم. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)
جمعی از نویسندگان (1394 د) مجموعه مقالات اربعین حسینی: جلد چهارم. قم مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).
جمعی از نویسندگان (1394 ه) مجموعه مقالات اربعین حسینی: جلد پنجم. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)
جمعی از نویسندگان (1395) مجموعه مقالات اربعین. تهران: نشر مشعر.
کرسول، ج. د (1391) طرح پژوهش: رویکردهای کمی، کیفی و شیوه ترکیبی تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.
کارگاه آموزشی بین‌المللی مردم‌نگاری تصویری شیعه باتکیه‌بر اربعین حسینی: دانشگاه اصفهان.
گیویان، عبدالله (‌1390) مردم‌شناسی اجتماعات دینی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
 
Ahmed, A. S. (1988). Toward Islamic anthropology: Definition, dogma, and directions International Institute of Islāmic Thought.
Anderson, K. (2009). Ethnographic Research: A Key to Strategy. Harvard Business Review, 87(3), 24.
Bowen, J. R. (2012). A new anthropology of Islam. New departures in anthropology. Cambridge: Cambridge University Press.
Christia, F., Dekeyser, E., & Knox, D. (2016). To Karbala: Surveying Religious Shi’a from Iran and Iraq. Retrieved from http://web.mit.edu/cfotini/www/Shia_Pilgrims_Survey.pdf
Eller, J. D. (2007). Introducing anthropology of religion: Culture to the. New York, London: Routledge.
Ethnographies of Islam: Ritual Performances and Everyday Practices. (2012): Edinburgh University Press.
Gibson, T. (2007). Islamic narrative and authority in Southeast Asia: From the 16th to the 21st century. Contemporary anthropology of religion. New York, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Gibson, W. J., & Brown, A. (2009). Working with qualitative data. London, Thousand Oaks, Calif.: SAGE.
Johnston, S. A. (2009). Religion, myth, and magic: The anthropology of religion. The modern scholar. Prince Frederick MD: Recorded Books.
Kimbell, L. (2015). Ethnography in policymaking: Barriers and opportunities. Retrieved from https://openpolicy.blog.gov.uk/2015/03/27/ethnography-in-policymaking/
Leaf, M. J. (2014). The anthropology of eastern religions: Ideas, organizations, and constituencies. Lanham Maryland: Lexington Books.
Morris, B. (2006). Religion and anthropology: A critical introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
Osella, F., & Soares, B. F. (2010). Islam, politics, anthropology. Chichester: Wiley-Blackwell.
Pink, S. (2013). Doing visual ethnography (3rd edition). Los Angeles: SAGE.
Saliba, J. A. (1974). The New Ethnography and the Study of Religion. Journal for the Scientific Study of Religion, 13(2), 145–159. doi:10.2307/1384376
Stein, R. L., & Stein, P. L. (2011). The anthropology of religion, magic, and witchcraft (3rd ed.). Upper Saddle River, N.J., Harlow: Pearson Education.
Varisco, D. M. (2005). Islam obscured: The rhetoric of anthropological representation (1st ed.). Contemporary anthropology of religion. New York, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Vesa, M., & Vaara, E. (2014). Strategic ethnography 2.0: Four methods for advancing strategy process and practice research. Strategic Organization, 12(4), 288–298.
Webster, J. (2013). The anthropology of Protestantism: Faith and crisis among Scottish fishermen /  Joseph Webster (First edition). Contemporary anthropology of religion. New York, NY: Palgrave Macmillan.
Wildman, W. J. (2009). Science and religious anthropology: A spiritually evocative naturalist interpretation of human life. Ashgate science and religion series. Farnham: Ashgate.
Winzeler, R. L. (2012). Anthropology and religion what we know, think, and question (2nd ed.). Lanham Md.: Rowman & Littlefield Publsihers.
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)
دوره 27، شماره 1 - شماره پیاپی 57
دین و ارتباطات
شهریور 1399
صفحه 57-95