نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• مهری بهار ¹
• فائزه جبارپور ²

¹ دانشیار و عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشکده‌ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ارتباطات اجتماعی گروه ارتباطات دانشکده‌ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، ایران

چکیده

با شیوع چشم‌گیر کرونا و کاهش مراسم‌ عزاداری برای متوفی یا لغو کامل آن‌ها و انتقال یافتن هرچه بیشترِ این آیین‌های سوگواری به فضای مجازی، این مسئله برای محقق بوجود آمد که بازماندگان متوفی تا چه حد توانسته‌اند احساس همدردی و التیام یافتنِ غم عزیز از دست رفته‌شان را به‌واسطه‌ی تسلیت گفتن‌های مجازیِ خویشاوندان بدست آورند؛ و آیا اساسا فضای مجازی بستر مناسبی برای این نوع آیین‌ها است یا خیر. برای یافتن پاسخ، با تمرکز بر وجه آیینی و ارتباطاتی این پدیده، از 19 نفر از افرادی که از ابتدای شیوع کرونا تاکنون، کسی از نزدیکان خود را از دست داده‌اند، مصاحبه‌ی آنلاین انجام شد. نتایج بدست آمده، ذیل دو مقوله‌ی اصلی یعنی «تغییراتِ آیین‌های سوگواری به مثابه‌ی فرصت» و «تغییرات آیین‌های سوگواری به مثابه‌ی تهدید» گنجانده شدند. پررنگ‌تر شدن ابعاد معنویِ آیین‌های سوگواری برای شخص متوفی که پیش از این بسیار کمرنگ شده بود، مزیتی است که به‌وسیله‌ی تغییرات آیینی دوران کرونا، نمود یافته است؛ در کنار چنین مزیتی، افسردگیِ ناشی از تخلیه نشدن احساسات، ناباوریِ مرگ متوفی و سیطره‌ی حس تنهایی، علی‌رغم ابراز همدردی‌های مجازی، از جمله آسیب‌هایی است که در طول زمان می‌تواند تاثیرات شگرفی بر روح و روان صاحبان عزا باقی گذارد. بنابراین آشکار است که فضای مجازی بستری مناسب برای شریک شدن در غم صاحبان عزا نیست. براساس نظریه‌ی ارتباطات آیینی می‌توان گفت این آیین‌های سوگواریِ رسانه‌ای شده اگرچه می‌توانند بر بعد حضوریِ آیین غلبه ایجاد کنند و شرایطی را برای ابراز همدردی‌های غیرحضوری فراهم سازند، اما همچنان نمی‌توانند جایگزینی برای آیین‌های سوگواریِ حضوری باشند.

کلیدواژه‌ها

• آیین
• سوگواری
• ارتباطاتِ آیینی
• کرونا

موضوعات

• ارتباطات آئینی
• ارتباطات سنتی
• جامعه‌شناسی دین
• دین‌داری
• دین و فرهنگ و ارتباطات
• فرهنگ عامه

عنوان مقاله [English]

Changes in the mourning rituals of the deceased after the corona And assess its effects on mourners

نویسندگان [English]

• Mehri Bahar ¹
• Faezeh Jabarpour ²

¹ Associate Professor of Department Communication Science , Faculty of Social Sciences, University of Tehran.Iran

² Master student in social communication of Department Communication Science , Faculty of Social Sciences, University of Tehran.Iran

چکیده [English]

With the dramatic prevalence of coronas and the reduction of mourning ceremonies for the deceased or their complete abolition, and the transfer of as many of these mourning rituals to cyberspace as possible, This problem arose for the researcher, to what extent have the survivors of the deceased been able to gain a sense of sympathy and healing for their lost loved one through the virtual condolences of relatives; and is cyberspace basically a good platform for these types of mirrors or not? To find the answer, focusing on the ritual and communication aspects of this phenomenon, 19 people who have lost a loved one since the beginning of the corona outbreak were interviewed online. The results were included in two main categories: "Changes in mourning rituals as an opportunity" and "Changes in mourning rituals as a threat. "It seems that the spiritual dimensions of the mourning rituals for the deceased, who had already become very dim, become more prominent. It is an advantage manifested by the ritual changes of the Corona; In addition to such an advantage, depression due to not evacuating emotions, disbelief in the death of the deceased and the dominance of loneliness, despite expressing virtual sympathies, are among the injuries. Which over time can have a profound effect on the souls of mourners. Therefore, according to the results of these interviews, cyberspace was not considered a suitable platform to share the grief of mourners. According to the theory of ritual communication, it can be said that these ritualized mourning rituals of the media, although they can overcome the presence dimension of the ritual. And provide conditions for the expression of absentee sympathy, but still cannot be a substitute for face-to-face mourning rituals.

کلیدواژه‌ها [English]

• Religion
• Mourning
• Ritual Communication
• Corona