دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)

تحلیل گزاره‌های سیاست‌گذاری سواد رسانه‌ای در اسناد تحولی آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه تعلیم و تربیت اسلامی پژوهشکده تعلیم و تربیت پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

چکیده

هدف از این پژوهش تحلیل گزاره‌های سیاست‌گذاری سواد رسانه‌ای در اسناد تحولی آموزش‌وپرورش است. روش پژوهش کیفی از نوع اسنادی-تحلیلی است. جامعه تحقیق اسناد مربوط به سیاست‌گذاری سواد رسانه‌ای، مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (1390) و سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (1390) است. واحد تحلیل گزاره‌های اسناد پیرامون سیاست‌گذاری سواد رسانه‌ای بر مبنای مدل (EC) سیاست‌گذاری رسانه‌ای است که این گزاره‌ها به‌طور هدفمند انتخاب و هم‌زمان با فرایند جمع‌آوری داده‌ها، به‌طور مداوم مورد تجزیه‌وتحلیل و تفسیر قرار گرفتند. یافته‌ها حاکی از این است که در هر دو سند به برخی از ابعاد فردی و محیطی سیاست‌گذاری سواد رسانه‌ای پرداخته‌اند. از مؤلفه‌های موردتوجه در بعد فردی، توجه به مؤلفه شناختی، کم‌توجهی به عامل تکنیکی و بی‌توجهی به عامل ارتباطی است. از مؤلفه‌های موردتوجه در بعد زمینه‌ای یا محیطی توجه به تعیین سیاست‌های سواد رسانه‌ای، بسترسازی صنایع رسانه‌ای، شکل‌دهی متوازن صنایع رسانه‌ای، بسترسازی جامعه مدنی اطلاعاتی، طراحی نظام سواد رسانه‌ای، طراحی نظام آموزشی و تولید محتوای رسانه‌ای است که با شدت و ضعف‌هایی در هر دو سند مورد توجه قرار گرفته است. تجربه آموزش مجازی در دوران کرونا در نظام آموزشی جمهوری اسلامی نشان داد که در اسناد تحولی آموزش‌وپرورش گام‌های جدی برداشته‌شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Media Literacy Policy Analysis of Education Transformation Documents of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • Masoumeh Samadi

Associate Professor, Department of Islamic Education, Institute of Education, Institute of Education Studies

چکیده [English]

The purpose of this study is to analyze media literacy policy in educational transformation documents. The research method is qualitative from documentary-analytical type.The research community of documents related to media literacy policy is the theoretical foundations of the document of fundamental change in education(2011) and the document of fundamental )change in education(2011). The unit for analyzing document propositions is about media literacy policy. These propositions were purposefully selected and continuously analyzed and interpreted simultaneously with the data collection process. Findings indicate that there are inconsistencies between the two documents in media literacy policy. However, both documents address some of the individual and environmental dimensions of media literacy policy. Among the components considered in the individual dimension, attention to the cognitive component is low attention to the technical factor and inattention to the communication factor.Among the components considered in the contextual or environmental dimension, attention to determining media literacy policies, media industry platform, balanced formation of media industry, information society civil society, media literacy system design and media content production in Both documents.The experience of e-learning during the Corona era in the educational system of the Islamic Republic showed that despite serious steps taken at the level of media literacy policy, but in implementing the above policies, the education system is just beginning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Policy Analysis
  • Media Literacy
  • Transformation Documents
  • Education
باهنر، ناصر و چابکی درزابی، رامین (1392). تحلیل سیاست‌گذاری سواد رسانه‌ای در سه نهاد فرهنگی و ارتباطی ایران. فصلنامه رسانه و فرهنگ، 3(2)، صص. 1-26.
بشیر، حسن و چابکی، رامین (1393). نقش سواد رسانه‌ای در توسعه انسانی. رسانه، 25(4)، صص. 63-71.
بیرقی غرد، علی؛ کارگر، فاطمه؛ یالاری، صدیقه و کارگر، مجتبی (1399). شبکه آموزشی دانش‌آموزی (شاد)، فصلنامه مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی ، 3(3)، صص. 52-66.
تسلیمی، محمدسعید؛ آقامحمدی، آمنه کلاته (1394). بازطراحی سازوکار  سیاست‌گذاری رسانه‌ای متأثر از رویکرد ارتقای سواد رسانه‌ای (مورد مطالعه: سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران). فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 8(2)، صص. 1-28.
تسلیمی، محمدمجید (1392). تحلیل فرایندی خط‌مشی‌گذاری و تصمیم‌گیری. (چاپ پنجم )، تهران: انتشارات سمت.
خواجه‌ئیان، داتیس (1390). مفهوم‌سازی خط‌مشی‌گذاری رسانه‌ای، شناسایی مؤلفه‌ها. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 18(1)، صص. 11-40.
روشندل اربطانی، طاهر (1387). نقش مدیریت رسانه در تحول بحران از تهدید به فرصت. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 15(2)، صص. 163-141.
روشندل اربطانی، طاهر (1394). سیاست‌گذاری رسانه‌ای. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شورای عالی آموزش‌وپرورش ایران (الف) (1390). سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. تهران: شورای عالی آموزش‌وپرورش.
شورای عالی آموزش‌وپرورش ایران (ب) (1390). مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. تهران: شورای عالی آموزش‌وپرورش.
صلواتیان، سیاوش، مردانی، زهرا و سعادتی، مجید (1398). درآمدی بر سیاست‌گذاری آموزش سواد رسانه‌ای به طلاب در حوزه‌های علمیه. فصلنامه تربیت اسلامی، 14(4)، صص. 105-130.
علوی‌پور، سیدمحسن؛ عسکری، سیداحمد؛ خسروی، علیرضا؛ سروی زرگر، محمد (1399). سیاست‌گذاری سواد رسانه‌ای در ایران: چالش‌ها و ظرفیت‌ها. فصلنامه میان‌رشته‌ای رسانه و فرهنگ، 10(1)، صص. 165-188.
گال، مردیت؛ والتر، بورگ و گال جوبس (1384). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی. تهران: سمت.
لبافی، سمیه (1390). آسیب‌شناسی فرایند سیاست‌گذاری در سازمان صداوسیما. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
وزارت آموزش‌وپرورش (1399). راهنمای اپلیکیشن شاد 2. نسخه 26، کد مطلب 1272508 بازیابی از :http:www.medu.ir.fa.
Commission of European Communities. (2009). A European approach to media literacy in the digital environment, Brussels, annex B framework media literacy study.
European Commission (2011). Testing and Refining Criteria to Assess Media Literacy Levels in Europe. Final Report. 
Jernigan, J. A., Low, D. E., & Helfand, R. F. (2020). Combining Clinical and Epidemiologic Features for Early Recognition of SARS. Emerging Infectious Diseases, 10(2), 327-333. https://dx .doi.org/10.3201/eid1002.030741.
Lancet, T. (2020). COVID-19: fighting panic with information. Lancet (London, England),395(10224),537.Retrieved from: https://sci-hub.tw/ downloads/2020-02-21/e7/10.1016@S0140-67362030379-2.pdf.
Livingstone, S. (2004). Adult Media Literacy: A Review of the Research Literature. London: Department of Media and Communication.
OFCOM (2008). What is Media Literacy? (Publication: http://www.ofcom.org.uk/advice/media_literacy/of_med_lit/whatis/.
Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). (2011). Key country Policy responses to coronavirus: Country Policy Tracker. Received in 13 April, 2020 from OECD. Available at: http://www.oecd.org/ coronavirus/en
Perrow, C. (1984). Normal Accidents. New York: Basic Books Publications
Potter, W. J. (2013). Media Literacy. SAGE Publications.
Raboy, M. & Padovani, C. (2010). Mapping Global Media Policy: Concepts, Frameworks, and Methods. Journal of Communication, Culture & Critique International Communication Association. 28 (6), 907-923.
Rosenthal, U. & Kouzmin, A. (1996). Crisis management and institutional resilience Journal of Contingencies and Crisis Management, 4(3), 119-124.
UNESSCO, (2011). Media and Information Literacy Curriculum for Teacher. Edited: Alton Grizzle and Carolyn Wilson, 28(5), 52-54
Van de Vord. R. (2010). Distance Students and Online Research: Promoting information literacy through media literacy. The Internet and Higher Education, 13(3), 170-15. Available at http://www.sciencedirect.com/science/journal/ 10967516/13/3.
Wallis, R., & Buckingham, D. (2013). Arming the Citizen-Consumer: The Invention of ‘media Literacy 'within UK Communications Policy. European Journal of Communication, 28(5), 527-540.Available at: ejc.sage pub.com.
World Health Organization. (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) situation report–34. Geneva, Switzerland: World Health Organization. https://www. who.int /docs/default-source/ coronaviruses /situation-reports/20200223-sitrep-34-covid-19.pdf?sfvrsn= 44ff8fd3 _ 2pdf icon.
http: fa.wikipedia.org.
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق)
دوره 28، ویژه‌نامه اول؛ دین، رسانه و سواد رسانه‌ای
دین و ارتباطات
آذر 1400
صفحه 275-249