بررسی و تحلیل بازتاب ارتباطات غیرکلامی در خطبه‌های نهج‌البلاغه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران

2 کارشناس ارشد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران

چکیده

با وجود نقش و اهمیت بسزایی که زبان یا ارتباط کلامی در تداوم حیات فردی و اجتماعی ما انسان‌ها دارد، ارتباطات انسانی محدود به ارتباط کلامی نمی‌شود، بلکه بخش چشمگیری از ارتباطات انسانی از طریق ارتباط‌های غیرکلامی صورت می‌پذیرد و شمار زیادی از مفاهیم ارتباطی در تعامل‌های فردی و عمومی از طریق مکث‌ها، نگاه‌ها، اشاره‌ها، حالت‌های چهره وغیره مبادله می‌شود. علاوه بر تجلی ارتباط غیر‌کلامی در ساحت اجتماع، شاهد توجه متون ادبی و دینی به این ابزار ارتباطی نیز هستیم. چه بسا پیام‌هایی که افراد با نگاه‌ها، حالات چهره و ژست‌ها منتقل می‌کنند، در متون ادبی به درک و فهم خواننده از متن کمک می‌کند. خطبه‌های نهج‌البلاغه از جمله متونی دینی و ادبی ارزشمندی است که شایستگی بررسی از منظر ارتباطات غیر‌کلامی را دارد. این پژوهش در تلاش است تا عناصر ارتباط غیرکلامی در خطبه‌های نهج‌البلاغه و میزان انسجام این عناصر با مفاهیم مورد نظر حضرت را با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد بررسی قرار دهد و از این منظر تحلیلی زیبا از خطبه‌های نهج‌البلاغه ارائه کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد زبان چشم و دست، کارآمد‌ترین و پُربسامد‌ترین انواع ارتباط غیرکلامی به‌کار‌رفته در خطبه‌های نهج‌البلاغه است و کارکرد این نوع ارتباط در خطبه‌های نهج‌البلاغه برای انتقال پیام‌های اخلاقی، تربیتی و کشف پیام‌های نهفته در متن، سهم بسزایی داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating and analyzing the non-verbal language of the body in the sermons of Nahj al-Balaghah

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ghafourifar 1
  • Ail Reza Hosseiny 1
  • Mahnaz Ghassabi 2

1 Assistant Professor and Faculty Member, Department of Arabic Language and Literature, Kosar University of Bojnord, Iran

2 Master of Department of Arabic Language and Literature, Kosar University of Bojnord, Iran

چکیده [English]

An important part of everyday human communication is based on non-verbal language and a large number of communication concepts in interpersonal and public interactions through pauses, glances, gestures, facial expressions. And ... it is exchanged that it is called extra-linguistic actions. Non-verbal language is very important because it is the source of people's first perceptions of each other, and a large percentage of people's judgments about each other are based on facial expressions, movements, gestures, physical appearance, and so on.. Among the texts that deserve to be examined is the non-verbal language of the body, the sermons of Nahj al-Balaghah. These sermons are a treasure trove of Arabic literature that has attracted the attention of many thinkers and writers. This study tries to examine the elements of non-verbal language of the body in the sermons of Nahj al-Balaghah and the degree of coherence of these elements with the concepts intended by the Imam in a descriptive-analytical way and from this perspective to present a beautiful analysis of the sermons . Research shows that facial and hand movements are the most efficient and most common types of nonverbal communication used in Nahj al-Balaghah sermons. Non-verbal language of other body parts includes: face color, head movement and foot movement Be; The functions of the non-verbal language of the body in the sermons of Nahj al-Balaghah have been conscious and to convey moral and educational messages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nahj al-Balaghah
  • sermons
  • non-verbal language (body language)
  • functions
  • messages
آذرتاش، آذرنوش (1390). فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی. تهران: نشر نی.
آرژیل، مایکل (1387). روان‌شناسی ارتباطات و حرکات بدن (مرجان فوجی، مترجم). تهران: مهتاب.
برکو، ری‌ام (1386). مدیریت ارتباطات (سید محمد اعرابی و داوود ایزدی، مترجمان). تهران: پژوهش‌های فرهنگی.
بریسیج، جوزف (1382). زبان تن (باقر ثنایی و فرشاد بهاری، مترجمان). تهران: بعثت.
پیز، آلن (1386). زبان بدن، راهنمایی تعبیر حرکات بدن (سعیده لرپری زنگنه، مترجم). تهران: جانان.
پیز، آلن (1389). زبان بدن، چگونه می‌توان از طریق اشاره افکار دیگران را خواند (زهرا حسینیان، مترجم). مشهد: ترانه.
پیز، آلن و باربارا پیز (1388). جامع ارتباطات غیرکلامی (فریبرز باغبان، مترجم). تهران: پژوهش توس.
ریچموند، ویرجینایی؛ جیمز سی مک کروکسی (1388). رفتار غیر‌کلامی در روابط میان‌فردی (فاطمه‌سادات موسوی و ژیلا عبدالله‌پور، مترجمان). تهران: دانژه.
ریگی، محمد بندر (1374). فرهنگ لغت عربی ـ فارسی (المنجد). تهران: انتشارات ایران، بازار بین‌الحرمین.
شریف رضی، ابوالحسن بن موسی بن محمد (1386). نهج‌البلاغه (محمد دشتی، مترجم). مشهد: سنبله.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1383). موسیقی شعر، چاپ ششم. تهران: انتشارات آگاه.
صلیبی، ژاست (1390). «تحلیلی بر سهم ارتباطات غیرکلامی در کنش متقابل اجتماعی. فصلنامه جامعه‌پژوهی فرهنگی، 2 (2)، صص 119-101.
فرهنگی، علی‌اکبر (1373). ارتباطات انسانی. تهران: تایمز.
فورگاس، جوزف (1379). روان‌شناسی تعامل اجتماعی رفتار میان‌فردی (خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، مترجمان). تهران: ابجد.
محسنیان‌راد، مهدی (1385). ارتباط‌شناسی. تهران: سروش.
موسی، محمدامین (2003). الاتصال غیر اللفظی فی القران کریم. الشارقة: دار الثقافة و الاعلام.
هارجی، اوئن (1377). مهارت اجتماعی در ارتباطات میان‌فردی (خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، مترجمان). تهران: رشد.
Azartash, A. (1390). A Contemporary Dictionary Of Arabic To Persian. Tehran: Ney.
Argyle, M. (1387). Body movement and Communication Psychology. M. Fuji, Trans. Tehran: Mahtab.
Barsij, J. (1382). Body Language, B. Sanaei & F. Bahari, Trans. Tehran: Besat.
Berko, R. (2007). Communicating: A social and career focus. S. M. Arabi & D. Izadi Trans. Tehran: Cultural Research
Pease, A. (1386). Body Language: how to read others thoughts by their gestures. S. Lorpari Zanganeh, Trans. Tehran: Janan.
Pease, A. (1389). Body Language: how to read others thoughts by their gestures. Z. Hosseinian, Trans.). Mashhad: Taraneh.
Pease, A. Pease. B. (1388). The comprehensive book of body Language. F. Baghban, Trans. Tehran: Toos Research.
Richmond, V. McCroxie, J. (1388). Nonverbal behavior in interpersonal relations. F. S. Mousavi & J. Abdollahpour, Trans. Tehran: Danjeh.
Rigi, M. B. (1374). Arabic-Persian dictionary. Tehran: Iran Bazaar Publications.
Sharif Razi, A. (1386). Nahj al-Balaghah. (M. Dashti, Trans). Mashhad: Sonbole.
Shafiee Kadkani, M. R. (1383). Music Poetry. Tehran: Agah.
Salibi, J. (1390). An Analysis of the Contribution of Nonverbal Communication in Social Opposite Action. Cultural Sociology, 2 (2), 101-119.
Forgas, J. (1379). Interpersonal behaviour: The psychology of social interaction, K. Beigi & M. Firooz Bakht Trans. Tehran: Abjad.
Farhangi, A. A. (1373). Human relations. Tehran: Times
Mohsenianrad, M. (135). Communicationism. Tehran.
Moussa, M. A. (2003). Non-verbal communication in the Quran is honorable. Sharjah: House of Culture and Information
Harji, O. (1377). Social skills in interpersonal communication. K. Beigi & M. Firoozbakht Trans. Tehran: Roshd.