نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• عصمت حیدری ¹
• باقر ساروخانی ²
• افسانه ادریسی ³

¹ دانشجوی دکتری جامعه شناسی، گروه جامعه شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران.

² استاد دانشگاه تهران، استاد مدعو دانشگاه ازاد اسلامی، گروه جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران.

³ دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، گروه جامعه‌شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

پدیده تک‌فرزندی از جمله مسائل اجتماعی است که الگوی بسیاری از خانواده‌ها شده است. هدف از این پژوهش پاسخگویی به این سؤال اساسی است که ویژگی‌های جامعه مدرن (اشتغال زنان، جامعه‏پذیری جنسیتی، فردگرایی، میزان عقلانیت،  مشارکت و...) در کلانشهر تهران به چه نحو و به چه میزان با گرایش و پذیرش الگوی تک‌‎فرزندی ارادی در بین زنان ارتباط دارد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-علّی و از لحاظ روش‌‏شناسی، یک تحقیق پیمایشی‌ است. جامعه آماری این تحقیق کلیه زنان متأهل (15 تا 49 ساله) شهر تهران است که 420 نفر به عنوان نمونه از بین آنها انتخاب شدند. انتخاب نمونه با تلفیق نمونه‎‏گیری خوشه‌ای و طبقه‌بندی نامتناسب صورت گرفته و ابزار مورد استفاده‌ برای جمع‌آوری‌ اطلاعات و داده‌ها در این تحقیق‌، پرسشنامه‏ محقق‏‎ساخته است. نتایج نشان می‏دهد که گرایش به تک‌فرزندی با فردگرایی، میزان عقلانیت، مشارکت اجتماعی، برابری جنسیتی و سن ازدواج رابطه معناداری دارد ولی با وضعیت اقتصادی خانواده همبستگی معناداری ندارد. همچنین میزان گرایش به تک‌فرزندی در بین گروه‏های مختلف وضعیت اشتغال تفاوت معناداری دارد به این صورت که در مشاغل رده بالا این گرایش بیشتر است. داده‌‎ها حاکی از آن است که میزان تحصیلات در گرایش زنان به تک‌فرزندی تاثیر دارد؛ به عبارت دیگر با بالا رفتن سطح تحصیلات گرایش زنان به تک‌فرزندی بالا می‌رود.

کلیدواژه‌ها

• گرایش به تک‌فرزندی
• فردگرایی
• میزان عقلانیت
• مشارکت اجتماعی
• جامعه‌‎پذیری جنسیتی
• سن ازدواج
• وضعیت اشتغال

موضوعات

• جامعه ایران
• جامعه‌شناسی
• سبک زندگی

عنوان مقاله [English]

Sociological Investigation of Social Renovation Effect on Women Tendency to Have One -Child (Case Study: Married Women of Age 15-49 in Tehran City)

نویسندگان [English]

• Esmat Heydari ¹
• Bagher Saroukhani ²
• Afsaneh Edrisi ³

¹ PhD student in Sociology, Department of Sociology, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

² Professor, University of Tehran, Visiting Professor, Islamic Azad University, Department of Sociology, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

³ Associate Professor, Islamic Azad University, Department of Sociology, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

One-child phenomenon is a social issue which has become a model of life for many families. The main aim of this investigation is finding the answer to this fundamental question that how and to what extend the modern society characteristics (such as women's employment, gender socialization, individualism, rational choice, etc.) in the metropolis of Tehran is associated with women in Tehran for the orientation and acceptance of the pattern of voluntary one-child. The present study is descriptive-causal and methodologically a survey research. The statistical population in this investigation includes all the married women in productive age between 15-49 years in Tehran that 420 people were selected as samples. Sampling was done with the combination of disproportionate stratified sampling and cluster sampling and the tool used to collect information and data in this research is the researcher-made questionnaire. The results show that the orientation to one-child has the significant correlation with the individualism, rational choice, social participation; gender socialization and marriage age but there is no significant correlation with family economic status. The results also indicate that the orientation to one-child has the significant difference between different groups of employment status; in other words, in high-ranking jobs, this orientation is more. The data show that the level of education has an effect on women's orientation to have one-child; in other words, as the level of education increases, the orientation of women to have one-child increases.

کلیدواژه‌ها [English]

• Orientation to have One-Child
• Individualism
• Rational Choice
• Social Participation
• Gender Socialization
• Marriage Age
• Employment Status