نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• سید حسام الدین حسینی ¹
• نعمت اله کرم الهی ²
• علیرضا مومن آرانی ³
• اصغر اسلامی تنها ⁴

¹ دانشجوی مقطع دکتری رشته دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

² دانشیار و معاون پژوهش دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم

³ دانشگاه تهران

⁴ دانشکده علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

چکیده

مسئله اصلی این تحقیق، بازخوانی روش‏شناختی الگوهای موفق مطالعات اجتماعی دین، در مسیر دست‎یابی به مدل‎سازی نظری و الگوی روش‏شناختی بدیل است. برای این هدف، مجموعه متون روایت فتح، نوشته‎های شهید آوینی در رابطه با دفاع مقدس، به عنوان یک نمونه موفق در شناخت پدیده‎های اجتماعی دینی، مورد مطالعه قرار گرفت. مجموعه آثار آوینی در رابطه با دفاع مقدس شاخصه‎های متعددی دارد که می‎توان آن را به عنوان یک مطالعه اجتماعی دین محسوب کرد؛ از جمله: تجربی بودن، اجتماعی بودن، روشمند بودن، نظری و تحلیلی بودن و ... . برای استخراج الگوی نظری روش‏ شهید آوینی، از روش کیفی داده‌بنیاد استفاده گردید. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که الگوی نهایی حول مقوله محوری «حضور»، شکل گرفت. حضور به عنوان عنصر محوری روش‌شناسی آوینی دارای سه بعد حضور تجربی و میدانی، حضور اجتماعی و تاریخی و حضور معنوی است. عنصر «عشق و باور» پیش‌زمینه و مقدمه حضور است و عنصر «سنخیت» نتیجه آن. سنخیت و محرمیتی که حاصل نفی حجاب خودیت و غیریت است، منتج به تماشا، رازیابی، تجلی واقعیت در آیینه جان محقق و تحقق یافتن به «حقیقتِ» ساری و جاری در پدیده مورد مطالعه می‌شود. پس از آن عنصر و مقوله «روایت» قرار می‌گیرد که روشی برای بیان فطری، فرازمانی و فرامکانی و مستند نتایج تحقیق به غایبان و هم‌افق‌سازی آنها با حقیقت است. این الگوی روش‌شناختی شهید آوینی را می‌توان «حقیقت‏گرایی اشراقی» و تحقیقات حاصل از این روش را «دانش اجتماعی اشراقی» نامید.

کلیدواژه‌ها

• شهید آوینی
• روش&lrm؛ شناسی
• روایت فتح
• مطالعات اجتماعی دین
• حقیقت&rlm؛ گرایی اشراقی

موضوعات

• اندیشة اجتماعی مسلمانان

عنوان مقاله [English]

Explanation of the theoretical model of Martyr Avini in the study of holy defense, as a model for the study of religious social phenomena

نویسندگان [English]

• Sayyed Hesamoddin Hosseini ¹
• Nematollah Karamollahi ²
• Alireza Momen arani ³
• asghar islamitanha ⁴

¹ Baqer-ol-oloom university

² Baqer-ol-oloom university

³ Tehran university

⁴ Bagheral Uloom University

چکیده [English]

The main issue of this research is the methodological re-reading of the successful models of social studies of religion among Shia scholars, for achieving theoretical pattern and an alternative methodological model. This type of secondary research can expand the discourse of Islamic humanities and the alternative models of Western religion social studies. For this purpose, the collection of "Narration of Fatah" texts, the writings of Avini about the holy defense, were studied as a successful example in understanding religious social phenomena. Qualitative method of grounded theory was used to extract the theoretical model of Avini's method. The results of the research indicate that the final model was formed around the axial category of "presence"."Presence" as the axial element of Avini's methodology has three dimensions: experimental and field presence, social and historical presence, and spiritual presence. The element of "love and belief" is the background and introduction of presence, and the element of "sameness" is its result. sameness and being privy, which is the result of negating the veil of selfishness, results in watching, finding secrets, revealing reality in the mirror of the researcher's soul, and realizing the "truth" of the phenomenon under study. After that, the element of "narrative" is placed, which is a method for "fetri" innate transtemporal and trans-spatial and documentary expression of research results to the absents and alignezation them with the truth. This methodological model of Avini can be called " illuminational Truthism” and the research resulting from this method can be called "Illuminational Social Science".

کلیدواژه‌ها [English]

• Shahid Avini
• Social studies of religion
• Narration of Fatah
• Methodology
• illuminational Truthism