نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• زاهده رحمانیان ¹
• عارفه ریاحی ²

¹ دکتری روان‌شناسی، استادیار، پردیس فاطمه الزهرا(س)، گروه آموزش روان‌شناسی و مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، تهران، جمهوری اسلامی ایران

² دانشجوی کارشناسی رشته امور تربیتی دانشگاه فرهنگیان، یزد، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

دین، فرهنگ و استعاره‌های مفهومی با تعیین علل ارزشی و ضد ارزشی احساسات، به کنترل و ساماندهی احساسات و افزایش شادمانی کمک می‌کند؛ لذا، هدف پژوهش حاضر، تحلیل تأثیر جنسیت، تحصیلات و دین‌داری بر رابطه عمل به باورهای دینی و نشاط اجتماعی در مسلمانان ایرانی است. پژوهش حاضر پیمایشی از نوع توصیفی همبستگی بود. از بین کلیه مسلمانان ایرانی ۳۹۸ زن و مرد با سطوح تحصیلی مختلف به صورت در دسترس، پرسشنامه آنلاین دین‌داری گلاک و استارک (۱۹۶۵)، آزمون عمل به باورهای دینی (معبد) و پرسشنامه نشاط اجتماعی را تکمیل کردند. یافته‌ها نشان می‌دهد که جنسیت، تحصیلات، و عمل به باور دینی تأثیر مثبت و معناداری بر نشاط اجتماعی و دین‌داری دارند (۰۵.>p). همچنین، دین‌داری بر نشاط اجتماعی و عمل به باور دینی بر تحصیلات و جنسیت نیز تأثیر مثبت و معناداری دارد (۰۵.>p). اثر عمل به باور دینی بر نشاط اجتماعی با میانجی‌گری جنسیت و تعدیل تحصیلات معنادار است (۰۱.>p)، اما با میانجی دین‌داری معنادار نیست (۰۵.<p). همچنین اثر عمل به باور دینی بر دین‌داری از طریق تحصیلات و جنسیت معنادار است (۰۵.> p). با این حال، تحصیلات و جنسیت از طریق دین‌داری تأثیر معناداری بر نشاط اجتماعی ندارند (۰۵.<p). همچنین، عمل به باورهای دینی از طریق دین‌داری یا جنسیت/تحصیلات، و نیز جنسیت از طریق دین‌داری تأثیر معناداری بر نشاط اجتماعی ندارد (۰۵.<p). در نتیجه، عمل به باورهای دینی، با فراهم کردن حمایت اجتماعی و احساس معنای زندگی، به طور مستقیم باعث افزایش نشاط اجتماعی می‌شود درحالی‌که باورهای دینی به‌طور غیرمستقیم و به‌ویژه تحت تأثیر عواملی مانند جنسیت و تحصیلات می‌توانند بر نشاط اجتماعی تأثیر بگذارند. تحصیلات و جنسیت بر شدت و نوع رابطه بین دین‌داری و نشاط اجتماعی تأثیر دارند.

کلیدواژه‌ها

• عمل دینی
• نشاط اجتماعی
• باور اعتقادی
• جنسیت
• تحصیلات

موضوعات

• روانشناسی و فرهنگ و ارتباطات

عنوان مقاله [English]

Path Analysis of the Relationship Between Gender, Education Level, and Religiosity with Religious Practice and Social Happiness Among Iranian Muslims

نویسندگان [English]

• Zahedeh Rahmanian ¹
• Arefeh Riyahi ²

¹ Ph.D. in sports psychology, assistant professor, Fatemeh Al-Zahra Campus, Department of Psychology and Counselling, Farhangian University, Tehran, I.R.Iran

² Bachelor's student in educational affairs, Farhangian University, Yazd, I.R.Iran

چکیده [English]

Religion, culture, and conceptual metaphors help regulate and structure emotions by shaping the value and counter-value attributions of feelings, thereby enhancing happiness. This study examines the impact of gender, education, and religious beliefs on the connection between religious practice and social well-being among Iranian Muslims. The present study employed a descriptive-correlational survey design. A total of 398 Iranian Muslim men and women with varying levels of education participated in the study by completing the online versions of the Glock and Stark (1965) Religiosity Questionnaire, a measure of religious practice (Mabed), and a social happiness questionnaire. The findings reveal that gender, educational attainment, and adherence to religious practices have a positive and statistically significant impact on both social vitality and religious beliefs (p < 0.05). Furthermore, religious beliefs significantly influence social vitality, and religious practice exerts a significant effect on both education and gender (p<.05). The effect of religious practice on social vitality is significant when mediated by gender and moderated by education (p<.01), but not when mediated by religious beliefs alone (p>.05). Additionally, the influence of religious practice on religious beliefs is significant when mediated by education and gender (p<.05). However, education and gender do not significantly affect social vitality through religious beliefs (p>.05). Likewise, the effect of religious practice on social vitality is not significant when mediated through religious beliefs or gender/education, nor does gender significantly impact social vitality through religious beliefs (p>.05). In summary, religious practice appears to directly enhance social vitality by fostering social support and a sense of meaning in life. In contrast, religious beliefs may indirectly affect social vitality, primarily under the influence of moderating factors such as gender and education. Both education and gender play a role in shaping the intensity and nature of the relationship between religiosity and social vitality.

کلیدواژه‌ها [English]

• Religious practice
• social happiness
• Religious beliefs
• gender
• education