دین، هویت ملی و روایت امپراطوری در مجموعه تلویزیونی «حریم سلطان»

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه صداوسیما

چکیده

سریال تلویزیونی «حریم سلطان» با نام اصلی «سده باشکوه» محصول (2015- 2011) کشور ترکیه از مجموعه‌های تلویزیونی‌ پرطرفدار بود که تاکنون چندین‌بار از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان پخش شده است. در این پژوهش به بررسی محتوایی این سریال پرداخته و برای این کار نیز از بین روش‌های مختلف مطالعه متون ارتباطی روش تحلیل روایت را انتخاب کرده‌ایم. نمونه مورد بررسی این مطالعه شامل 21 صحنه‌ مرتبطی است که به روش نمونه‌گیری هدفمند از میان 60 قسمت این سریال انتخاب شده‌اند. ویژگی‌ها و کارکردهای مهم روایت، چگونگی روایت در سریال و تفاوت‌های آن با روایت داستان در رمان «سلطانه»، چارچوب‌گذاری‌های سریال، رابطه هویت و روایت و مهم‌ترین عوامل عاطفی و دراماتیک موجود در روایت این سریال شناسایی گردید. در نهایت نیز تحلیلی از عوامل موجود در روایت تاریخی زندگی «سلطان سلیمان» که تماشای این سریال را برای مخاطبان ایرانی جذاب کرده است، ارائه شد. اگرچه داستان سریال حریم سلطان، حوادث روزگار پیشین حکومت عثمانی‌ها را در قرن شانزدهم عنوان می‌کند اما زبان و گفتمان تصویری و شیوه روایت قصه، مدرن است و مخاطب به‌هیچ‌عنوان احساس دوری و غرابت با شخصیت‌های داستان نمی‌کند. به‌عبارت‌دیگر، این سریال سعی دارد روایت گذشته را با نگاهی مدرن ارائه و با استفاده از نشانه‌های مدرن در روایت خود به بیننده چنان القاء کند که گویی این رویدادها با زمان حال در ارتباط هستند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Religion, National Identity and the Empire Narrative in "Harim-e- Sultan" TV Series

نویسنده [English]

  • Mohammad Minavandchal

Assistant Professor of Communication & Media at IRIB University

چکیده [English]

The "Harim-e- Sultan" (King’s Sanctuary) TV series, originally titled "The Magnificent Century", a 2011-2014 Turkish product, was a popular TV series that has been broadcast by various Persian-language satellite channels. In this research, we have studied the content of the series using the method of narrative analysis of communication texts. The sampling of the study consists of 21 related scenes that have been selected with a purposive sampling method from among 60 episodes. The important characteristics and functions of the narrative, the manner of narrative and its distinction from the story in the novel Sultanah, the series’ frameworking, identity and narrative relationship, and the most important emotional and dramatic factors in the narrative of the series were identified. Finally, an analysis of the elements of historical narrative of the life of "King Solomon”, which appealed to Iranian viewers, has been presented. Though the story of the series tells about the events of the previous days of the Ottoman rule in the sixteenth century, its language and visual discourse and storytelling style are modern, and the audience in no way feels a sense of remoteness and strangeness with the story characters. In other words, the series attempts to present the narrative of the past with a modern outlook and by adopting modern signs it inspires in the viewer a sense of contemporariness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative Analysis
  • religion
  • Identity
  • TV Series
  • Harim Sultan
https://www.gisoom.com/search/book/همۀ کتاب‌های غلامرضا آذری و علی‌اکبر فرهنگی
آسابرگر، آرتور‌ (1380)، روایت در فرهنگ عامیانه، رسانه و زندگی روزمره، ترجمه محمدرضا لیراوی، تهران: کانون اندیشه اداره کل پژوهش‌های سیما.
بی‌بی‌سی فارسی. (1391، آذر 22). سریال سلطان سلیمان؛ طرفداران بسیار و دشمنان فراوان. بازیابی از بی‌بی‌سی فارسی: http://bbcpersian.com
پراپ، ولادیمیر (1386)، ریخت­شناسی قصه­های پریان، ترجمه فریدون بدره­ای تهران: توس.
تولان، مایکل جی (1383)، درآمدی نقادانه زبانشناختی بر روایت، ترجمه ابوالفضل حـری، تهـران: بنیـاد سینمایی فارابی.
چتمن، سیمور (1390)، داستان و گفتمان: ساختار روایی در داستان و فیلم، (راضیه سادات میرخندان، مترجم) تهران: مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما
حقیقی، مانی (1378)، گزینش و ویدایش، سدگشتگی نشانه‌ها، نمونه‌هایی از نقد پسامدرن، تهران: مرکز.
ریما،‌ م. ا. (1385). دانشنامه‌ نظریههای ادبی معاصر (چاپ دوم). (مهران مهاجر، محمد نبوی، مترجم) تهران: نشر آگه.
سلیمانی ساسانی، م.، اسکندری، ع.، و چابکی، ر. (1391)، فرآیند برجسته‌سازی در بی بی سی؛ تحلیل روایت برنامه های کوک، صفحه دو، آپارات. مطالعات قدرت نرم، 2(6)، 83-112.
فالکنر، کالین. (1387)، سلطانه. (ج. س. اشرف، مترجم) تهران: نگارستان کتاب.
گیویان، ع. و احمدی، ش. (1389)، تحلیل روایت در آگهی‌های داستانی تلویزیون. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 3(4)، 1-21.
لوته، یاکوب (1386)، مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمة امید نیک فرجام. چاپ اول، تهران: مینوی خرد.
مکاریک، ا‌ (1388)، دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاص. (م. مهاجر،  م. نبوی، مترجم) تهران: انتشارات آگاه.
مهدی‌زاده، سید محمد‌ (1389)، نظریههای رسانه، اندیشههای رایج و دیدگاههای انتقادی. تهران: همشهری.
مهرداد، هرمز‌ (1380)، مقدمهای بر نظریات و مفاهیم ارتباط جمعی. تهران: فاران.
نجومیان، امیرعلی‌ (1385)، تاریخ، زبان و روایت، پژوهشـنامه علوم انسانی(52)، 33-46.
ویکی‌پدیا‌ (1394، شهریور 10). حریم سلطان. بازیابی از ویکی‌پدیا: http://wikipedia.com
Ambrosini, V. and Bowman, C. (2001). Tacit knowledge: Some suggestions for operation alization, Journal of Management Studies 338, (6)pp .811-829
Bauer, J. McAdams, D. & Pals, J. (2008). Narrative identity and eudaimonic well-being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 81-104.
Engholm P. (2001). The controversy between modernist and postmodernist views of management science: Is a synergy possible? Academic papers in management, Monash University، May2001
Kechriotis, V. (2011). From Oblivion to Obsession: The uses of history in recent public debates in Turkey. Historein: A review of the past and other stories(11), 99-124.
Riessman, C. (1993). Narrative analysis (Qualitative research methods series), Newbury Park, CA: Sage.