الگوی صورت‌بندی مسائل سینمای ایران از منظر رهبر معظم انقلاب؛ از وضع موجود تا وضع مطلوب

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 استادیار دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

سینما با وجود شأن والای هنری و تأثیرگذاری بالایی که دارد، اما پس از گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی نتوانسته در حد و اندازه رفع نیازهای آن ظاهر گردد. یکی از دلایل این وضعیت ناظر به خلأ سیاست‌گذاری در این حوزه می‌باشد. سیاست‌گذاری صحیح در یک حوزه، حاصل شناخت درست از مسائل آن حوزه است. مسائلی که از شکاف بین وضع مطلوب و وضع موجود حاصل می‌شود. این پژوهش بر آن است که با تحلیل بیانات رهبر معظم انقلاب به عنوان سیاست‌گذار اصلی کشور، ضمن ترسیم وضعیت موجود و مطلوب سینما، الگوی مسائل سینما را با توجه به شکاف موجود در دو وضعیت مذکور طراحی نماید.
مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش که با روش تحلیل مضمون حاصل شده،‌ این است که ورود غلط و مغرضانه سینما به کشور در ابتدا از یک‌سو و عملکرد جبهه فرهنگی مقابل و کم‌کاری هنرمندان و مسئولان جبهه خودی از سوی دیگر، سبب بروز مسائل متعدد در سه لایه مضمون، قالب و عوامل سینما گشته است. اما مسئله اصلی مدنظر رهبر انقلاب در تحقق سینمای اسلامی که دیگر مسئله‌ها باید در نسبت با آن فهم و اولویت‌بندی شوند، تقویت کمی و کیفی هنرمند مؤمن و انقلابی و فراهم کردن مجال ظهور و بروز برای اوست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Pattern for Formulation of Cinema Problems of Iran from the Perspective of the Supreme Leader, from current situation to the favorable situation

نویسندگان [English]

  • Mohammad Saber Asadi 1
  • Mohammad Sadegh Nasroolahi 2

1 M.A. Student of Islamic Studies, Culture and Communication, ISU.

2 Assistant Professor, Faculty of Islamic Studies, Culture and Communication. Imam Sadiq University

چکیده [English]

Cinema, despite its sublime artistic dignity and influence, has not been able to meet the needs of the Islamic Revolution of Iran even after more than three decades after the revolution. Lack of policy-making is one of the reasons for the status quo of cinema. Proper policy-making in an area is the result of properly distinguishing problems which arise from the gap between the current situation and the desired situation. The present study seeks to plot the current and the desired situation of cinema and to design a pattern for the formulation of cinema problems by analyzing the statements of the Supreme Leader of the revolution, as the chief policy maker of the country, considering the existing gap in the two situations. The most important findings of this research, obtained by Thematic Analysis, indicate that intentionally wrong entering of the cinema to the country from day one, the opposition’s performance at the cultural front, and the lack of work, by artists and authorities of the own front, has caused numerous problems at three levels of the cinema, the theme, the form, and experts. However, the main concern, in the supreme leader's opinion regarding creating the Islamic cinema, is the quantitative and qualitative enhancement of the believer and revolutionary artists and the provision of the  opportunity for them to emerge while other problems in that regard must be understood and prioritized in relation to the said concern..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cinema
  • Cultural Policy Making
  • Media Policy making
  • Problem Formulation
  • Ayatollah Khamenei
  • Cultural Problem Recognition
آیت‌الله خامنه‌ای. بازیابی از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی خامنه‌ای: http://www.khamenei.ir.
استیونسون، رالف؛ دبری، ژ.ر‌ (1379). هنر سینما. (پرویز دوانی: مترجم). تهران: امیرکبیر.
بازن، آندره‌ (1376). سینما چیست. (محمد شهبا: مترجم). تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
بزرگ، حوریه‌ (1393). بررسی ماهیت و الگوی جذابیت در پیام‌رسانی دینی با تأکید بر سینما. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه باقرالعلوم: دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
بزرگ، حوریه؛ امامی، سید مجید‌ (1394). از تصویرآفرینی قرآنی تا تصویرسازی سینمایی؛ پژوهشی در امکان رسانه دینی. مطالعات فرهنگ و ارتباطات، (62)، صص 133-160.
پیرخواه، سینا‌ (1395). تحلیل روان‌شناختی سینمای کودک پس از انقلاب اسلامی و چگونگی ارتباط آن با مخاطب در دهه ۶۰. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه سوره.
جلالی، غلامرضا‌ (1379). روایت مشترک دین و سینما از مقوله زمان. در سینما از نگاه اندیشه، مقاله منتشرشده در سومین هم‌اندیشی دین از چشم سینما، (صص. 301-328). تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری.
جوادی یگانه، محمدرضا و آقاسی، محمد (1391). برزخ یهودی ـ سیحی شده در سینمای ایران، دین و ارتباطات، (41)، صص67-93.
حافظی، هادی‌ (1388). بررسی مؤلفه‌های زنجیره تأمین صنعت سینما بامطالعه موردی سینمای دینی. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه امام صادق (ع): دانشکده معارف اسلامی و مدیریت.
حبیبی، یدالله؛ عیوضی، یاور؛ معظمی گودرزی، ابراهیم‌ (1396). مسئله فرهنگی و مسئله شناسی فرهنگی ایران (در دیدگاه نخبگان دانشگاهی و حوزوی داخلی). فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال هفتم (4)، صص 525-550.
حسینی، سید حسن. (1386). دین و رسانه؛ رسانه دینی یا دین رسانه ای. دین و رسانه، به کوشش جوادی یگانه، محمدرضا عبداللهیان، تهران، طرح آینده.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سید مهدی؛ آذر، عادل‌ (1388). روش‌شناسی پژوهش‌های کمی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار.
دفلور، ملوین و دنیس، اورت ای (1383). شناخت ارتباط جمعی، (سیروس مرادی: مترجم)، تهران: انتشارات دانشکده صدا و سیما.
راودراد، اعظم و معتمدی،‌ بشیر (1396). بررسی امکان بازنمایی امر قدسی در قالب تصویر متحرک، دین و ارتباطات (51)، صص37-65.
رسولی، ابوالفضل (1388). بررسی چگونگی بازنمایی زنان در سینمای ایران تحلیل محتوای بیست فیلم سینمایی با محوریت نقش زنان در دو دوره ده‌ساله (75-1366) و (85-1376). پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی: دانشکده علوم اجتماعی.
شارف، استفان‌ (1382). عناصر سینما. (محمد شهبا و فریدون خامنه‌پور: مترجم). تهران: انتشارات هرمس.
صابری، معصومه‌ (1392). فرایند مدیریت استراتژیک سینما. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی: دانشکده مدیریت و حسابداری.
عابدی جعفری، حسن و تسلیمی، محمدسعید و فقیهی،‌ ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد (1390). «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دوم (پاییز و زمستان)، صص 198-151.
فرخی، حسین؛ افتخاری، سید اسماعیل‌ (1393). گفتمان‌های هنری در ایران پس از انقلاب اسلامی؛ (با تأکید بر سینما). پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، (10)، صص 180-147.
قوانین و مصوبات کشور، بازیابی از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی: http://rc.majlis.ir.
کازه بیه، آلن (1382). پدیدارشناسی و سینما. (علاءالدین طباطبایی: مترجم). تهران: انتشارات هرمس.
‌کلینی محمد بن یعقوب (1365). کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
لوزیک، دانیلین (1394). نگرشی نو در تحلیل مسائل اجتماعی. (سعید معیدفر: مترجم). تهران: امیرکبیر.
منتظرقائم، مهدی و یادگاری، محمدحسن (1394)، مطالعه بازنمایی حجاب، پوشش و آرایش هنرپیشگان زن در پوسترهای فیلم‌های سینمای ایران و مطابقت آن با سیاست‌گذاری فرهنگی سه دولت (سازندگی، اصلاحات و اصولگرا): به روش رهیافت گفتمانی استوارت هال، دین و ارتباطات (48)، صص 157-193.
موسایی، میثم؛ شیانی، ملیحه (1386). تخمین تقاضای خانوار برای رفتن به سینما در 24 استان ایران. رفاه اجتماعی، (25)، صص 301-320.
موسوی صمدی، سیداحمد‌ (1392). دیپلماسی سینمایی جمهوری اسلامی ایران (تجربه‌ها، چالش‌ها و راهبردها). پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه امام صادق (ع): دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات.
ناصری، حسین‌ (1376). مبانی فقهی کاربری تصویر در سینما. نقد سینما، (11)، صص 35-32.
وحید، مجید‌ (1388)، سیاست‌گذاری عمومی، تهران: میزان.
هاشمیان، سید محمدحسین؛ بزرگ، حوریه‌ (1393). امکان یا امتناع سینمای دینی در آیینه حکمت صدرایی. معرفت فرهنگی اجتماعی، (20)، صص 131-108.
Braun, V. & Clarke, V. (2115). Using thematic analysis in psychology, 3(2).
Cubitt, Sean (2004). The Cinema Effect, London: The MIT Press.