نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محمدجواد صادقی‌مجد ¹
• میثم چیتگرها ²

¹ استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی و ارشاد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.

² کارشناس‌ارشد رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران .

چکیده

قرآن کریم به‌عنوان کامل‌ترین پیام و برنامۀ الهی در حوزه ارتباطات انسانی از ظرفیت دلالت‌های غیرکلامی به شکل کلی و حالات و حرکات بدن به طور خاص غافل نبوده است و با پرداختن به ترسیم ابعاد غیرکلامی انواع ارتباطات انسانی، سبب تعمیق و تکمیل پیام مورد نظر شده است. سیر مطالعاتی طی این پژوهش ما را به درک و فهم جدیدی از آیات قرآن کریم و تنظیم آیات مرتبط جهت ترسیم چهارچوب نظری مطلوب ارتباطات غیرکلامی از منظر قرآن کریم رسانده است. این پژوهش با شیوه استقرایی آیات در قرآن کریم و مطالعه و تحلیل کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است. رویکرد این مقاله، مطالعۀ میان‌رشته‌ای و تطبیقی ارتباطات غیرکلامی در دو گسترۀ علوم ارتباطات و قرآن کریم است. همچنین این مقاله سعی دارد چهارچوب مطلوب ارتباطی برای ساحت غیرکلامی انسان را با استفاده از قرآن کریم که مبتنی‌بر وحی است، ترسیم کند. بررسی دلالت‌های ارتباطی حالات بدن در قرآن که بدون قید زمان و مکان و برای همۀ انسان‌ها بیان شده است، نشانگر این نکته است که دلالت‌ها و نمودهای یادشده عموماً فطری هستند؛ چراکه علم ارتباطات به این دلالت‌های حرکتی و غیرکلامی اشاره کرده است و معنایی را برشمرده است که غالباً همان معنا را آیات قرآن بیان کرده است. بدن دارای حرکات و نمودهای مختلف حرکتی است که هرکدام از آن‌ها معنایی را بیان می‌کنند؛ پس نمی‌توان آن‌ها را محدود به چند حرکت دانست و همچنین هرکدام با توجه به فضای زمانی و مکانی، معانی مختلفی به خود می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها

• دلالت‌های غیرلفظی
• ارتباطات غیرکلامی
• حالات بدن
• حرکات بدن
• مطالعات قرآنی

موضوعات

• ارتباطات گروهی
• ارتباطات میان فردی
• علوم انسانی اسلامی
• قرآن و فرهنگ و ارتباطات
• مخاطب شناسی

عنوان مقاله [English]

Surveying indications of non-verbal communication of different forms of body in Quran

نویسندگان [English]

• Mohammad Javad Sadqi majd ¹
• Meysam Chitgarha ²

¹ Assistant Professor and Member of the Faculty of Theology, Islamic Studies and Guidance, Imam Sadiq University, Tehran, Iran .

² M.Sc. in Islamic Education, Culture and Communication, Imam Sadegh University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Holy Quran as the most complete message and program of God in era of human communication has not neglected the nonverbal indications capacity in general format especially in forms and actions of body; in a way that nonverbal dimensions of human communication in every parts of Quran has been pictured that causes to deepen and accomplish the message. Communicative indication of variant forms of body has been stated in Quran in different formats. In the path of studying theoretical survey of nonverbal communication to Holy Quran, we reach to new comprehension in verses of Quran and arranging these related verses in order to picture an appropriate theoretical framework about nonverbal communication, on the other side, moving from Holy Quran toward theoretical study of nonverbal communication can be significant and effective in completing this scientific era. Therefore, this survey had been done via inductive reasoning method in Quran and also studying and library analyzing. Here the approach is interdisciplinary and comparative study of nonverbal communication in two areas; communication science and Holy Quran. Beside that this article intends to picture an appropriate communicative framework for nonverbal area of human by utilizing Holy Quran which is based on revelations. Studying communicative indications of body forms in Quran that had been stated with no time and location orientation for whole human being shows that all indications and aspects are mostly innate, because communication science refers to these actions and nonverbal indications and announces a concept that has been stated in Quran too. The body has variant acts and appearances that refer to a special concept. Thus it is not possible to restrict them to few acts and according to time and location a special concept will be received.

کلیدواژه‌ها [English]

• inarticulate indications
• nonverbal communication
• forms of body
• acts of body
• Quranic Study