نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• سیما میربخش ¹
• محمد سلطانی‌فر ²
• بهاره نصیری ³

¹ دانشجوی دکتری رشته علوم ارتباطات اجتماعی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² دانشیار و عضو هیئت‌علمی گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³ استادیار و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مطالعۀ آموزش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در ایران انجام گرفته است. امروزه اکثر کشورهای توسعه‌یافته و در‌حال‌توسعۀ جهان برای گسترش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی تلاش درخورتوجهی چه در حوزه سیاست‌گذاری و چه در حوزه برنامه‌ریزی و اجرا انجام داده‌اند. در ایران نیز طی دهه گذشته به ضرورت این مسئله در حد مباحث نظری توجه شده است و اقدامات عملی در حیطه سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری و حتی اجرا مغفول مانده است؛ ازاین‌رو در این پژوهش تلاش شد با رویکرد کیفی، اقدامات و فعالیت‌های آموزش سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی در ایران از دیدگاه 30 نفر از خبرگان و متخصصان با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری غیر‌احتمالی از نوع هدفمند مورد شناسایی قرار گیرد. ابزار اندازه‌گیری، مصاحبۀ نیمه‌عمیق و متون مرتبط با موضوع تحقیق بوده است. همچنین از نرم‌افزار nvivo برای شناسایی کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. نتایج نشان داد، گفتمان‌های حاکم در سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در ایران شامل گفتمان حکومتی، گفتمان آموزش‌های رسمی (آموزش‌و‌پرورش و آموزش‌عالی)، گفتمان آموزش‌های غیررسمی (انجمن سواد رسانه‌ای ایران و مؤسسه‌های مردم‌نهاد) است.

کلیدواژه‌ها

• سواد رسانه‌ای
• سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی
• گفتمان آموزش سواد رسانه‌ای در ایران

موضوعات

• آموزش و پرورش
• ارتباطات گروهی
• اینترنت و فضای مجازی
• سواد رسانه‌ای
• شبکه اجتماعی
• فلسفه و فرهنگ و ارتباطات
• موبایل

عنوان مقاله [English]

Discourses on teaching informing and media literacy in Iran

نویسندگان [English]

• Sima Mirbakhsh ¹
• Mohammad Soltanifar ²
• Bahareh Nasiri ³

¹ PhD Student in Social Communication Sciences, Research Sciences Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

² Associate Professor and Faculty Member, Department of Social Communication Sciences, Research Sciences Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.(Corresponding Author).

³ Assistant Professor and Member of the Faculty of the Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran.

چکیده [English]

This study has been accomplished in order to review and survey the media literacy teaching and informing in Iran. Today a huge amount of endeavors has been done to extend informing and media literacy beside policy making, planning and implementation in developed and developing countries. Informing and media literacy are turned into national issue and they attempt to take the most appropriate steps according to their indigenous conditions. This issue has been considered during past decades in Iran too due to necessity, but it was just theoretically and practical proceedings were ignored in era of policy making and law making. Therefore, this study tries to recognize proceedings and activities for teaching informing and media literacy in Iran according to qualitative method (Grounded theory) and based on journalists and experts’ view (30 ones) via purposeful, nonprobability sampling. The method for measuring was semi-deep interviews and related texts to mentioned subject. It is noteworthy that the software NVIVO had been used to recognize selective, pivotal open coding. The discourses on informing and media literacy is evaluated and recognized according to experts and journalists’ point of view and it is concluded that discourse on informing and media literacy in Iran included state discourses, formal teaching discourse, (supreme education system), informal teaching discourse (the association of Iran media literacy and institutions of public based).

کلیدواژه‌ها [English]

• media literacy
• informing and media literacy the discourse for teaching