نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• فهیمه نصیری ¹
• طیبه ماهروزاده ²
• مریم بناهان ³

¹ دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

² دانشیار و عضو هیئت‌علمی گروه علوم تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

³ استادیار و عضو هیئت‌علمی گروه علوم تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تبیین دلالت‌های تربیت اجتماعی اسلامی با توجه به مبانی فلسفۀ میان‌فرهنگی در کتاب‌های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی ایران انجام شده است. پژوهش از نظر ماهیت، کیفی و از نظر هدف کاربردی است. جهت استخراج مبانی فلسفۀ میان‌فرهنگی، از روش توصیف و تحلیل مبانی نظری و مصاحبه‌های با صاحب‌نظران فلسفۀ میان‌فرهنگی استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌های پژوهش در این قسمت، مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته بود. بدین منظور، نمونه مورد نظر به صورت هدفمند از میان شش نفر از صاحب‌نظران فلسفۀ میان‌فرهنگی که دارای کتاب و مقاله در این زمینه بودند، انتخاب شد. برای پاسخ به پرسش دلالت‌های تربیتی، از روش تحلیلی ـ استنتاجی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد، مبانی فلسفۀ میان‌فرهنگی در بحث هستی‌شناسی شامل دو مؤلفه ساختار متحول و متکثر هستی، و معنای متکثر زندگی؛ در بحث معرفت‌شناسی شامل چهار مؤلفه منتشر‌بودن حقیقت، خودشناسی و دیگرشناسی، مفاهمه از طریق گفت‌وگوی مبتنی‌بر استدلال، و برخورداری از ساحتی کثرت‌گرایانه؛ و در بحث مبانی انسان‌شناسی آن شامل چهار مؤلفۀ پیوستگی انسان با طبیعت، اجتماعی‌بودن انسان، برخورداری انسان از آزادی و مسئولیت اجتماعی، و برخورداری ذاتی انسان از فکر و فلسفه؛ و در نهایت در مبحث ارزش‌شناسی دربرگیرندۀ چهار مؤلفه برخورداری از ساحتی نسبی‌گرایانه، برخورداری از ساحتی کثرت‌گرایانه، برخورداری از ساحتی استکبارستیزانه، و برخورداری از ساحتی زیبایی‌شناسانه است. مبانی فلسفۀ میان‌فرهنگی که مورد تأیید اسلام نیز بودند، شامل هشت مبنای اجتماعی‌بودن انسان، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، عدالت، استکبارستیزی، رواداری، اندیشه‌ورزی، تفاهم، و گفت‌وگوست که دلالت‌های تربیتی در سه حیطه اهداف، اصول و روش‌ها براساس آن‌ها استخراج شدند.

کلیدواژه‌ها

• دلالت‌های تربیتی
• تربیت اجتماعی اسلامی
• فلسفۀ میان‌فرهنگی
• کتاب‌های مطالعات اجتماعی
• دوره ابتدایی ایران

موضوعات

• آموزش و پرورش
• ارتباطات میان فردی
• ارتباطات میان فرهنگی
• برنامه ریزی فرهنگ و ارتباطات
• جهانی شدن و جهانی سازی
• دیپلماسی فرهنگی
• سیاست‌گذاری فرهنگ و ارتباطات
• علوم انسانی اسلامی
• فلسفه و فرهنگ و ارتباطات
• کتاب
• کودک
• مطالعات جوانان

عنوان مقاله [English]

Socio-Islamic training indications according to philosophy of intercultural basics in social studies books during elementary school in Iran

نویسندگان [English]

• Fahimeh Nasiri ¹
• Tayebeh Mahrouzadeh ²
• Maryam Banahan ³

¹ PhD student in Philosophy of Education, Al-Zahra University, Tehran, Iran.

² Associate Professor and Faculty Member, Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Al-Zahra University, Tehran, Iran.

³ Assistant Professor and Member of the Faculty of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Al-Zahra University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

This study has been implemented to clarify Socio-Islamic Training indications according to philosophy of intercultural basics in social studies books during elementary school in Iran. The mentioned study is practical due to nature, qualification and target. Descriptive method and theoretical principal analysis and interview with well-known experts of philosophy have been utilized to extract intercultural philosophy principal. Semi- structured interview was the method to gather data in this section. Because of that, intended experts of intercultural philosophy that is, six theoreticians, were selected who own a book or an essay. Analysis- inferential method was used to answer training indication questions. The Findings shows that intercultural philosophy principles include two components on ontology such as evolved structure and existence pluralistic; the meaning of life pluralistic in epistemology includes four components; distributed truth, self–analysis and analysis of other, understandings by conversation due to reasoning and also having pluralistic nature. Beside that Anthropology principal consists of four components too; adherence of human to nature, socialized human being, having freedom and social responsibility, innate possessing of thought and philosophy by human and eventually, in analysis of merit there are four components; possessing relativity nature, possessing pluralistic nature, possessing anti-capitalism nature and having aesthetics nature. Principals of Intercultural philosophy is confirmed by Islam includes eight bases for human, such as being socialized, social responsibility, justice, anti-capitalism, tolerance, intellectualism, mutual understanding and converse in way that training indication has been extracted in three areas including goals, basics and methods.

کلیدواژه‌ها [English]

• training indications
• socio-islamic training
• intercultural philosophy
• social studies books
• elementary period in Iran