نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محمدعلی هرمزی‌زاده ¹
• محمدحسین ساعی ¹
• محمدصادق باطنی ²

¹ استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران.

² دانشجوی دکتری رشته ارتباطات، دانشکده علوم ارتباطات و دانش‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

یکی از مهم‌ترین وجوه دین اسلام، گرایش‏‌دادن بشر به سمت رعایت اخلاق حسنه است. رسانه دینی اخلاق‌‏گرا رسانه‏‌ای است که با علم به تمامی اقتضائات رسانه‏‌های مدرن، از این ابزار برای ترویج اخلاق در مخاطبان مبتنی‌بر آموزه‌‏های اسلامی استفاده می‌‏کند. اصلی‏‌ترین هدف این پژوهش ضرورت و اهمیت تدوین معیارهای اخلاق حرفه‌‏ای برای رسانه ملی بر مبنای آموزه‏‌های اسلامی است. در اخلاق اسلامی چهار شیوه برای پرداختن به مباحث اخلاقی وجود دارد: عرفانی، فلسفی، روایی و تلفیقی. در این پژوهش «رویکرد تلفیقی» برای پرداختن به مباحث اخلاقی از منظر اسلام برگزیده شده است و این مهم با استفاده از کتاب «معراج‌‏السعادة» نوشته ملااحمد نراقی پی گرفته شده است. روش پژوهش در این مقاله «نظریه زمینه‌‏ای» است. در همین راستا ابتدا معیارهای اخلاقی رسانه ملی از طریق مراجعه به حدود 120 منبع در حوزه‏های مرتبط با اخلاق و رسانه و براساس چهار کارکرد اصلی رسانه یعنی اطلاع‌‏رسانی، آموزشی، ارشادی و سرگرمی استخراج شدند. سپس با طی مراحل سه‌‏گانه کدگذاری باز، محوری و گزینشی و یافتن مفاهیم و مقولات متناسب از این منابع، گزاره‏‌های پژوهش که ارائه‌‏دهندۀ معیارهای اخلاق حرفه‏ای برای رسانه ملی از منظر آموزه‌های اسلام هستند، به دست آمد. براساس نتیجۀ پژوهش، مرکزی‏‌ترین مقوله برای معیارهای اخلاقی رسانه ملی مقوله «عدالت» است و یک رسانۀ اخلاق‏‌گرای اسلامی رسانه‌‏ای است که مخاطبان خود را با سوق‌‏دادن به اعتدال به سمت اخلاق حسنه گرایش می‏‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• اخلاق حرفه‌‏ای رسانه
• اسلام
• اعتدال
• رسانه ملی
• نظریه زمینه‌‏ای

موضوعات

• اخلاق و فرهنگ و ارتباطات
• ارتباطات جمعی
• ارتباطات گروهی
• برنامه ریزی فرهنگ و ارتباطات
• تلویزیون
• دین‌داری
• دین و رسانه
• رادیو
• سازمان صدا و سیما
• قرآن و فرهنگ و ارتباطات

عنوان مقاله [English]

Formulation of professional morals’ criteria for national media based on islamic training and focused on Meraj alsa’da book

نویسندگان [English]

• Mohammad Ali Hormozizadeh ¹
• Mohammad Hossein Saei ¹
• Mohammad Sadegh Bateni ²

¹ Assistant Professor and Faculty Member, Faculty of Communication and Media, Radio and Television University, Tehran, Iran.

² PhD Student in Communication, Faculty of Communication Sciences and Knowledge, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

One of the most important side of Islam Religion is attracting human being toward morality. Religious moralistic media is the media not only be aware of all requirements for modern media but also using that element for propagating morals based on religious doctrine. Accordingly, formulating professional moral criteria for national media based on Islamic doctrine is significant and necessary that considered as the main target in this study. There are four ways to elaborate morality discussions: philosophical, mystical, narrative and integrative approach that is selected for accomplishing moral discussion due to Islam and is followed via Meraj alsa'da book, written by Mola Ahmed Naraghi. The method in this study is "grounded theory" approach. Accordingly, moral criteria of national media are firstly extracted from 120 sources of related era to morality and media and based on four main elements such as informing, training, guiding and entertainment, then the statements for this study is achieved by paving the path of triple parameter including open oriented and selective coding and finding concepts and appropriate items in a way that shows professional moral criteria for national media due to Islam doctrine. Accordingly, it is concluded that the central item for moral criteria of national media is justice and Islamic morality.

کلیدواژه‌ها [English]

• media professional ethics
• Islam
• moderation
• national media
• contextual theory